Akademik Veri Yönetim Sistemi
I.Uluslararası Van Sosyal Bilimler Sempozyumu, Van, Türkiye, 2 - 03 Ekim 2025, ss.201-202, (Özet Bildiri)
İlmi kıyafet, insanın fiziksel özelliklerinden karakter özelliklerini anlamaya çalışan
geleneksel bir bilgi türüdür. Mısır, Hint, Yunan, Roma gibi dünyanın farklı uygarlıklarında ve
farklı çağlarda insanın dış görünümü ve ruhsal özellikleri arasındaki örüntü dikkat çekmiştir. Bu
olgu İmam Şâfiî, Kindî, Ebubekir er-Razî gibi Müslüman ilim adamlarının da dikkatini çekmiş
ve bu konularda eserler vermişlerdir. Bu konulara duyulan ilgi zamanla birçok metnin
oluşmasını sağlamış ve kıyafetname adı verilen bir tür ortaya çıkmıştır.
Kıyafetname türü metinler Arap, Fars ve Türk yazılı kültüründe bağımsız metinler
hâlinde veya kitapların bölümü olarak yer almıştır. II. Murat döneminde yazılan ilk kıyafetname
metninden itibaren Osmanlı sahasında çok sayıda kıyafetname örneği yazılmıştır. Osmanlı
politik ve kültürel hayatında çok boyutlu dönüşümlerin yaşandığı Tanzimat dönemi basını
geleneksel, modern, Doğu ve Batı’ya ait birçok konu başlığını sayfalarına taşımıştır. Hakayıku’l
Vekayi’de yedi sayı süren “İlm-i Kıyafet” başlıklı bir metin yer almıştır. Klasik
kıyafetnamelerden farklı olarak Avrupa toplumlarına ilişkin görüşleri de içmesidir.
Bu bildiride, Hakayıku’l Vekayi gazetesinde yer alan “İlm-i kıyafet” başlıklı metin
içerik analizi yöntemi çerçevesinde incelenecektir.