Klasik Arap Şiirinde Güzel Sözün Benzetildiği Unsurlara Dair Literal Bir Tarama


Creative Commons License

Akbaş R.

İSAM MEDENİYETİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, cilt.6, sa.2, ss.481-509, 2021 (Hakemli Dergi)

Özet

Klasik Arap edebiyatı kaynaklarında herhangi bir temanın hangi amaçlarla kullanıldığı ancak sabırlı ve itinalı bir literatür taraması sonucu ortaya çıkabilir. Belli bir tema etrafında teşbih merkezli yapılan itinalı bir literatür taraması sonrasında ortaya çıkacak akademik bir çalışmanın ilgili alandaki araştırmacılara hem zengin bir kaynak sağlayacağı hem de klasik Arap edebiyatının kendisine özgü teşbih dünyasını tanıma fırsatı vereceği kuşkusuzdur. Bu sebeple gerek Câhiliye döneminde gerekse İslâm sonrası dönemin değişik yüzyıllarında yaşamış olan şairlere ait dîvânlar ile antoloji türü eserlerin ilgili bölümleri taranarak hazırlanmış olan bu makalede, hangi sözlerin hayranlık uyandırıp güzel addedildiği veya hangi ifadelerin çirkin görüldüğü meselesine girilmeden sadece güzel sözün benzetildiği unsurlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Şairlerin çeşitli benzetmelere başvurarak muhataplarına ince ve anlamlı mesajlar vermeye çalıştıklarına işaret eden makalede güzel sözün benzetildiği unsurlardan özellikle edebî kaynaklarda yer alan beyitlerin sayısı dikkate alınarak birden fazla şair tarafından dillendirilenler alt başlıklar şeklinde incelenmiş diğerlerine ise icmâlen değinilmiştir. Klasik Arap şiirine bağlı kalınarak güzel sözü yalnızca benzetilen unsurlar ekseninde sistematik bir şekilde konu edinen makalenin akademik alanda göze çarpan önemli bir boşluğu dolduracağı ümit edilmektedir.