Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt.29, sa.3, ss.1023-1035, 2024 (Hakemli Dergi)
Van ekolojik koşullarında biyokömür ve çiftlik gübresi uygulamalarının
ıspanakta bazı büyüme ve gelişme parametreleri üzerine etkilerini belirlemek
amacıyla iki yıl boyunca sonbahar ve ilkbahar dönemlerinde yürütülen bu
çalışmada, Matador ıspanak çeşidi kullanılmıştır. Uygulama olarak; kontrol ve
kimyasal gübre (KG) (N:P:K: 12kg:8kg:12kg) uygulamasının yanında, KG’ye
ilave edilen 3 farklı çiftlik gübresi (1, 2 ve 3 ton koyun gübresi/da) uygulaması ve
KG’ye ilave edilen 3 farklı biyokömür (100, 200 ve 300 kg meşe odun kömürü/da)
uygulaması yer almaktadır. Tesadüf parselleri deneme bloklarına göre dizayn
edilen denemede, 8 gübre uygulaması, 2 tohum ekim dönemi (sonbahar dönemi (15
ekim) ve ilkbahar dönemi (15 mart) 3 tekerrürlü olarak toplamda 48 uygulama
parseli oluşturulmuştur. Parsellere tohum ekimi çizi usulü ile yapılmıştır. Ispanakta
incelenen bazı parametreler (sürgün yaş ağırlığı (g), sürgün kuru ağırlığı (g), bitki
boyu (cm), yaprak kalınlığı (mm), gövde çapı (mm), sapa kalma oranı (%) ve
toplam verim (kg/da)) doğrultusunda kullanılan gübre uygulamalarının istatistiki
olarak önemli sonuçlar verdiği; Çiftlik gübresi 3 ton/da + kimyasal gübre
uygulaması, en yüksek sürgün yaş ağırlığı (293.52 g), sürgün kuru ağırlığı (28.77
g), bitki boyu (37.25 cm), gövde çapı (9.33 mm) ve toplam verim (1502.9 kg/da)
değerlerine ulaşırken, kontrol uygulamasının tüm bu parametrelerde en düşük
değerlere sahip olduğu belirlenmiştir. Gübre uygulamaları arasında gözlenen
farklılıklar, çiftlik gübresi uygulamalarında doz arttıkça bitki gelişimi ve verimde
önemli artışların elde edildiğini göstermektedir. Ayrıca, biyokömür gübresinin de
organik bir materyal olarak kullanılabileceği düşünülmektedir.
In this study carried out for two years in autumn and spring periods in
order to determine the effects of biochar and farmyard manure applications on
some growth and development parameters in spinach in Van ecological
conditions, Matador spinach variety was used. As applications; in addition to
control and chemical fertilizer (CF) (N:P:K: 12kg:8kg:12kg), 3 different farm
manure (1, 2 and 3 tons sheep manure/da) applications added to CF and 3 different
biochar (100, 200 and 300 kg oak wood charcoal/da) applications added to CF
were included. In the experiment designed according to randomized plots trial
blocks, a total of 48 application plots were created as 8 fertilizer applications, 2
seed sowing periods (autumn period (15 October) and spring period (15 March))
with 3 replications. Seed sowing was done in the plots by scribe method. It was
determined that the fertilizer applications used in spinach gave statistically
significant results in terms of some parameters examined (shoot fresh weight (g),
shoot dry weight (g), plant height (cm), leaf thickness (mm), stem diameter (mm),
rate of bolting (%) and total yield (kg/da)); and the application of 3 tons/da of
farmyard manure combined with chemical fertilizer achieved the highest values
for fresh shoot weight (293.52 g), dry shoot weight (28.77 g), plant height (37.25
cm), stem diameter (9.33 mm), and total yield (1502.9 kg/da), while the control
treatment had the lowest values for all these parameters. The observed differences
among fertilizer treatments indicate that increasing doses of farmyard manure
significantly enhance plant growth and yield. In addition, it is thought that biochar
fertilizer can also be used as an organic material.