COVID-19 Mortalitesinde Hipokalseminin Rolü: Direkt Ölçüm mü, Düzeltilmiş Kalsiyum mu?


Doğan F., Yıldız S.

Van Sağlık Bilimleri Dergisi , cilt.18, sa.1, ss.71-79, 2025 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 18 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.52976/vansaglik.1635549
  • Dergi Adı: Van Sağlık Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Index Copernicus
  • Sayfa Sayıları: ss.71-79
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET Giriş: D vitamini eksikliği ve hipokalseminin COVİD-19’daki sıklığı ve ciddiyeti üzerine olumsuz etkileri oldukça çarpıcıdır. Hospitalize COVİD-19 hastalarındaki hipokalsemi varlığını, şiddet sonuç ilişkisini ve bu ilişkiyi öngörmede albümin düzeltmesinin gerekli olup olmadığını belirlemek. Materyal ve Metot: Yatan COVİD-19 hastaları akciğer tutulumu, yoğun bakım ihtiyacı, mekanik ventilasyon ihtiyacı, uzun yatış (≥14gün), sepsis, mortalite için gruplandırıldı. Kan kalsiyum, albümin, 25OHvitamin D, parathormon, fosfor ve magnezyum değerleri ile albüminle düzeltilmiş kalsiyum verileri retrospektif değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya 67 (51.9%) erkek ve 62 (40%) kadın hasta olmak üzere 129 hospitalize COVİD-19 hastası alındı. Hastaların 89.9%’unda D vitamini yetersizdi ve hastalık şiddeti ile bir ilişki saptanmadı. Kalsiyum düzeyleri; yoğun bakım ihtiyacı, sepsis, mekanik ventilasyon ve mortalitede anlamlı olarak düşük tespit edilmiştir (sırası ile p: 0.00, 0.013,0.021, 0.004 ). Düzeltilmiş Ca ile bir ilişki saptanmadı (hepsinde p>0.05). Total Ca değeri 8mg/dl altında yine aynı durumlarda anlamlı olarak artış tespit edildi (sırası ile p:0.00, 0.001, 0.005 ve 0.001). Logistik regresyon analizinde mortalite için yaş, CRP artışı ve Ca düzeylerinde düşmenin anlamlı risk artışı yaptığı saptandı (sırası ile p: 0.005, 0.001 ve 0.013). Sonuç: COVİD-19 hastalarında direkt ölçüm ile elde edilen total Ca değerinin 8 mg/dl nin altında olmasını yoğun bakım ihtiyacı, mekanik ventilasyon ihtiyacı, sepsis ve mortalitede anlamlı olarak daha fazla bulduk ve yapılan analizde direkt ölçüm (albumin ile düzeltilmemiş) total Ca değerinde düşmenin, ileri yaş ve CRP yüksekliği ile birlikte mortaliteyi artıran bağımsız bir risk faktörü olduğunu belirledik. Anahtar kelimeler: COVİD-19, Kalsiyum, Düzeltilmiş kalsiyum, Mortalite