İnsanlarda Ve Buzağılarda Cryptosporıdıosıs Yaygınlığının Farklı Yöntemlerle Araştırılması

Bu çalışmanın amacı, Van yöresinde insanlar ve buzağılarda Cryptosporidium türlerinin yaygınlığının modifiye asit-fast boyama, immünokromatografik kaset test ve PCR yöntemleriyle araştırılması ve pozitif örneklerin PCR-RFLP yöntemiyle tiplendirilmesidir. Çalışmaya 50 hemodiyaliz hastası, immün supresif ve ishalli 40 hasta, sadece ishali olan 30 hasta ve hastaneye başvurmuş 30 immünkompetan hasta olmak üzere toplam 150 kişi dahil edildi. Van’ın 10 merkez köyünde ahır ve çiftliklerde bulunan 30 adet ishalli ve 20 adet ishali olmayan toplam 50 buzağının rektumlarından dışkı örnekleri alındı. Böylece çalışmaya 200 insan ve buzağılardan elde edilen dışkı örnekleri dahil edildi. Haziran 2016 - Şubat 2017 tarihleri arasında toplanan dışkı örnekleri, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Parazitoloji Anabilim Dalı Araştırma Laboratuvarında incelendi. İnsanlardan alınan 150 dışkı örneğinin 26’sında (%17.3) Cryptosporidium parvum saptandı. Çalışmada 50 hemodiyaliz hastanın 10’unda (%20), immün suprese ve ishalli 40 hastanın 13’ünde (%32.5), sadece ishali olan 30 hastanın ise üçünde (%10) C. parvum görülürken, immünkompetan olan 30 hastanın ise hiçbirinde Cryptosporidium türüne rastlanmadı. Çalışmaya dahil edilen ve ishali olan 30 buzağının sadece üçünde (%6) C. parvum görülmüş olup, ishali olmayan 20 buzağıda parazite rastlanmadı. İnsanlara ait dışkı örneklerinin 65’inde (%43,3) bir ya da daha fazla parazit türüne rastlanmış olup, C. parvum 26 (%17.3), Blastocystis hominis 21 (%14), Giardia intestinalis 12 (%8), Cyclospora cayetanensis dört (%2.7) ve Chilomastix mesnili iki (%1.3) hastada görüldü. Çalışmada gerek insan ve gerekse buzağılarda Cryptosporidium teşhis edilen 29 dışkı örneğinin PCR-RFLP ve sekans analizi ile yapılan çalışmalarda bütün pozitif örneklerin C. parvum olduğu görüldü. Çalışmada modifiye asit fast boyama yöntemi ile pozitif bulunan örnekler, immünokromatografik kaset test ve Nested-PCR yöntemi ile de pozitif bulundu. Ancak modifiye asit fast boyama yöntemi ile Cryptosporidium spp. görülmeyen sekiz örneğin, diğer iki yöntem ile pozitif bulunduğu görüldü. Nested-PCR yöntemi ile saptanan bütün C. parvum olguları, immünokromatografik kaset testi ile de saptandı. İmmün suprese ve ishali olan immün suprese hastalarda cryptosporidiosis’in yüksek oranda saptanması bu hasta gruplarının cryptosporidiosis yönünden mutlaka değerlendirilmesi gerektiği ve bölgemizde cryptosporidioisis’e sebep olan etkin türün de C. parvum olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Cryptosporidium spp., İmmünokromatografik Kaset Test, Modifiye Asit-Fast Boyama, PCR Yöntemleri, Van Yöresi.

^*Bu araştırma Yüzüncü Yıl Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Başkanlığı tarafından “TDK-2017-5796” numaralı proje olarak desteklenmiştir.