Bu çalışma, bor ve arıtma çamuru uygulamalarının börülce (Vigna unguiculata L.) bitkisin mikro element ve ağır metal içeriklerindeki değişimler üzerine etkilerinin belirlenmesi için yapılmıştır. Deneme, iklim odasında, tesadüf parsellerinde faktöriyel deneme desenine göre 3 tekerrürlü olacak şekilde yürütülmüştür. Karagöz börülce çeşidinin kullanıldığı çalışmada dört doz bor (0 mg/kg, 50 mg/kg, 100 mg/kg ve 200 mg/kg bor) ve dört doz arıtma çamuru (%0, %2.5, %5 ve %10) deneme faktörleri olarak uygulanmıştır. Çalışma sonucunda arıtma çamuru uygulamaları ile börülcenin mikro element içerikleri hem artış hem de azalış göstermişken, ağır metal içeriklerinde alüminyum hariç diğerleri artış göstermiştir. En yüksek değerlere %5 ve %10 arıtma çamuru uygulamalarında ulaşılmıştır. Bor uygulamaları ile mikro element içerikleri genel olarak artış göstermiştir. Artan bor uygulamalarıyla birlikte bitkide Al, Cd, Co, Cr ve Pb gibi ağır metal içeriklerinde artış sağlanırken, As ve Ni içeriklerinde ise azalmaların oluğu tespit edilmiştir. Bor x arıtma çamuru interaksiyonunda arıtma çamurunun neden olduğu olumsuzlukları bor uygulamalarının tolere ettiği görülmüştür. Bu nedenle Börülce bitkisinde arıtma çamuru uygulamalarının neden olduğu değişken ağır metal içeriklerinin bor uygulamaları ile dengelenebileceği söylenebilir.
This study was carried out to determine the effects of boron and sewage sludge applications on the changes in microelement and heavy metal contents of the cowpea (Vigna unguiculata L.) plant. The experiment was carried out according to the completely randomized factorial experimental design with 3 replications in the climatic chamber. In the study where the Karagöz cowpea variety was used, four doses of boron (0 mg/kg, 50 mg/kg, 100 mg/kg, and 200 mg/kg boron) and four doses of sewage sludge (0%, 2.5%, 5%, and 10%) were applied as trial factors. As a result of the study, microelement contents of cowpea have both increased and decreased with sewage sludge applications, while heavy metal contents except aluminum have increased. The highest values were reached with 5% and 10% sewage sludge applications. Microelement contents generally increased with boron applications. While Al, Cd, Co, Cr, and Pb contents of heavy metals increased, As and Ni contents decreased. It was observed that boron applications tolerated the negativities caused by the sewage sludge in the boron x sewage sludge interaction. As a result, it can be said that the element imbalances caused by sewage sludge applications in cowpea plant can be balanced with boron applications.
