Akademik Veri Yönetim Sistemi
IV. ULUSLARARASI KÜLTÜR VE MEDENİYET KONGRESİ, Mardin, Türkiye, 21 - 23 Aralık 2018, ss.84
Bitlis’in Ahlat ilçesi Türk-İslam medeniyetinin önemli şehirlerinden birisidir. Bölgenin
doğusunda Van Gölü, kuzeyinde Adilcevaz ve güneyinde Tatvan yer almaktadır. Ahlat, tarihte
Kubbet-ül İslam olarak anılmaktadır. Ahlat’ta Emeviler, Abbasiler, Mervaniler, Ahlatşahlar,
Eyyubiler, Selçuklular, Moğollar, İlhanlılar, Akkoyunlular, Safeviler ve Osmanlı Devleti bölgeye
hakim olmuştur. Bu dönemlerden günümüze çok sayıda mimari eser ulaşmıştır. Bölgede Ahlat
taşı olarak bilinen andezit tüf taşının yoğun olarak bulunması eserlerin bu taş ile yapılmasını
zorunlu kılmıştır. Ahlat’ın önemli özelliklerinden biri çok sayıda mimar, mezar taşı ustası ve
taşçı ustası yetiştirmesidir. Ahlatlı mimarların kendi bölgelerinde ve Anadolu’nun muhtelif
yerlerinde eserler verdikleri bilinmektedir. Bölgedeki mezar taşı ve mimari taş ustasının çokluğu
dikkat çekmektedir. Fakat taşçı ustaları ve işaretleri bilimsel yayınlara yeterince yansımamıştır.
Bölgedeki eserler incelendiğinde yapılardaki taşlar üzerinde çok sayıda taşçı işareti (imzası)
dikkat çekmektedir. Ancak bu işaretler farklı biçimdedir ve yapıların her yerinde kullanılmıştır.
Taşçı imzaları Ortaçağ eserlerinde ve sonraki dönemlerde de kullanılmıştır. Bu çalışmamızla
beraber Van Gölü Havzası’ndaki Ahlat’ın Ortaçağ dönemindeki taşçı ustaları ve imzalarını
belirlemek ve Türk Mimarisi’nin gelişiminde arka planda yer alan kişilerin etki alanlarını ortaya
çıkarmak önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Ahlat, Taşçı İşaretleri, Türk-İslam Mimarisi