Akademik Veri Yönetim Sistemi
XIII. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Kongresi, Hatay, Türkiye, 3 - 06 Eylül 2020, ss.97
Toplumun vazgeçilmez bir ihtiyacı olan eğitim yaşamın başlangıcından itibaren hem toplumu etkileyen hem de toplumdan etkilenen uzun ve kapsamlı bir süreçtir. Ülkelerin kalkınmasında ve büyümesinde önemli katkılar sağlayan eğitimi ülkeler vatandaşlarına sağlamakla yükümlüdür. Fakat gerek ekonomik gerekse sosyo – kültüren ve inançlardan dolayı dezavantajlı gruplar temel eğitimde yeterli düzeyde faydalanamamaktadırlar. Bu dezavantajlı gruplar arasında yer alan görme engelliler küreselleşen dünyada bilgiye ulaşma konusunda akranlarına göre daha dezavantajlı durumdadır. Görme yetersizliği olan öğrencilerin Bu dezavantantajlı durumu minimize etmek ve topluma kazandırmak için öğrenme ortamlarının ve öğretim materyallerinin bireysel özelliklere uygun bir şekilde hazırlanmasına bağlıdır. Bu nedenle görme yetersizliği olan öğrencilerin materyalleri veya modelleri dokunma, işitme, koklama gibi duyu organlarını aktif bir şekilde öğrenme sürecinde kullanması sağlanmalıdır.
Bu kapsamda bu çalışmanın amacı, dezavantajlı konumunda olan görme engelli öğrencilerin farklı duyularını kullanmalarına ve yaratıcılık becerilerinin gelişmesini sağlayan öğretim materyali geliştirmek ve geliştirilen bu öğretim materyallerinin problem yaşanan 6. Sınıf sosyal bilgiler dersi “İnsanlar Yerler ve Çevreler” ünitesinin “İklimin İnsan Faaliyetlerine Etkisi” konu ve kavramlarının öğretimine yönelik etkisini araştırmaktır. Araştırmanın örneklemi, 2020-2021 eğitim-öğretim yılında Erzurum il merkezinde bulunan bir görme okulunun 6. Sınıfta öğrenimini sürdüren öğrencilerden oluşmaktadır.
Araştırmada ADDIE (Analiz, Tasarım, Geliştirme, Uygulama ve Değerlendirme) öğretim tasarımı modeli kullanılmıştır. Öğretim tasarımı modelinin ilk aşaması olan analiz aşamasında ilköğretim 6. sınıf engelli öğrencilerin, “İnsanlar Yerler ve Çevreler” ünitesinin “İklimin İnsan Faaliyetlerine Etkisi” konusuna yönelik öğrenme ihtiyaçları olduğu tespit edilmiş ve bu ihtiyaçlar doğrultusunda materyal ve etkinlikler hazırlanmıştır. Son aşamada uygulanan öğretim materyal ve etkinliklerinin değerlendirmesi yapılarak kullanışlılık düzeyleri tespit edilmiştir. Öğrencilerin gereksinimleri doğrultusunda öğrenci çalışma yaprakları, dokunma ve işitme duyusunu ön plana çıkaran materyaller ve büyük puntolu ve Braille dokümanlar geliştirilmiştir. Araştırmanın değerlendirme aşamasında akademik başarı testi, öğrenciler ile yapılan yarı yapılandırılmış görüşme ve katılımcı gözlemci gözlem notları kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik ve betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. Etkinlik sonrasında öğrencilerin etkinliklerden neler öğrendiklerini tespit etmek amacıyla yapılan analiz sonuçları genel olarak öğrencilerin bireysel özelliklerine yönelik materyallerin kullanılması öğretim tasarımında ve öğretim yöntem ve tekniklerinde yapılan uyarlamaların öğrencilerin öğrenim sürecinde karşılaştıkları problemleri en aza indirerek öğrenci, tutum, motivasyon ve başarısını olumlu yönde etkilediği yönündedir. Ayrıca öğretim programı kavram ve kazımlarında herhangi bir değişiklik yapmadan sadece yöntem ve tekniklerde çeşitli uyarlamalar yapılarak aynı kazanımlara ulaşılabilir olması bir diğer sonuç olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin daha etkin öğrenmeler gerçekleştirebilmesi için yapılacak çalışmalara örnek temsil edeceği düşünülmektedir.