Ionic Cr(VI) Reduction in Cement and Investigation of its Effects on Cement Properties

Akkeçi E., Yönten V.

Global Summit on Advanced Materials and Sustainable Energy (G-AMSE22) , Van, Türkiye, 3 - 04 Ekim 2022, ss.174

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Van
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.174
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmada, demir sülfat monohidrat (FeSO4.H2O), demir sülfat tetrahidrat (FeSO4.4H2O), demir sülfat heptahidrat (FeSO4.7H2O) gibi indirgen kimyasallar kullanılarak bu kimyasalların çimentodaki Cr(VI)’yı indirgeme etkinlikleri belirlenmiştir.

Çimento suyla temas ettiğinde içeriğindeki Cr(VI) suda çözünmekte ve deriye teması sonucunda kontakt dermatite neden olabilmektedir. Çimentodaki Cr(VI) varlığı nedeniyle oluşabilecek sağlık sorunlarını kontrol altına alabilmek ve azaltmak

için yasal tedbirler alınmaktadır. Avrupa Parlementosunca hazırlanan 2003/53/EC direktifinde, hidratasyon sonrası çimentoda Cr(VI) içeriği üst limiti 2 ppm olarak belirlenmiş ve bu değerin üzerinde Cr(VI) içeren çimentonun AB satışı 17 Ocak 2005

tarihinden itibaren yasaklanmıştır. Ülkemizde ise elleçleme esas torbalı çimentolarda Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlaması yönetmeliği Ek 17, 47. maddesinde çimentoda bulunan çözülebilir kromun 2 ppm’den küçük olması gerektiği belirtilmektedir. Çimentodaki Cr(VI) miktarını yasal sınır olan 2 ppm değeri altına indirgemek için kimyasal indirgen olarak FeSO4.H2O, FeSO4.4H2O ve FeSO4.7H2O , çimento olarak da 40.26 ppm krom içeriği olan CEM I 42.5 R portland tip çimento kullanılmıştır. İndirgeme sonrasında çimentonun fiziksel ve kimyasal özelliklerine yönelik değişiklikler incelenmiştir. Yapılan çalışmada sonuç olarak kullanılan indirgenlerin hepsinin çimentoda Cr(VI)’yı indirgeme etkinliğinin olduğu görülmüştür ancak kütlece % 0.2 kullanıldığında Cr(VI) miktarının 0.34 ppm değerlerine kadar düşmesi, diğer kimyasallara göre indirgemek için daha az miktarda kullanılması ve çimento özellikleri üzerindeki değişikliklerin makul seviyelerde görülmesi nedeniyle demir sülfat heptahidrat’ın daha etkili indirgen olduğu belirlenmiştir. Bulduğumuz sonucun hem çimento fabrikalarında ki pratik uygulamalarda hem de literatüre kazandırılması konusunda yararlı olacağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler: Çimento, Dermatit, İndirgeme, Krom (VI).