Akademik Veri Yönetim Sistemi
Bilhikem III. Sosyal Bilimler Öğrenci Sempozyumu Tebliğler Kitabı, Dr. Yunus KAPLAN,Dr. Hakan HEMŞİNLİ, Editör, Bilhikem Yayınları, Van, ss.547-562, 2021
Arap dilini bilmenin Kur’an-ı Kerim ve din ilimlerini doğru ve iyi anlamak için büyük bir önemi vardır. Bu sebeple İslam âlimleri bu ilim için muhteşem düzeyde çok gayret etmişlerdir. Bu yolda çok değerli eserler ortaya koymuşlardır. 5Hiç şüphesiz İbn Sîd el-Betalyevsî(h. 521) de bu bilginlerden biridir. el-Betalyevsî gibi çok yönlü bir alimin tüm yönlerini ele alıp ortaya koymanın kolay bir iş olmadığı herkesin malumudur. el-Betalyevsî dil alanı olsun İslami ilimler olsun kendini kanıtlayan ve arkasında çok önemli eserler bırakan bir kişiliktir. Arapların “kitap, âlimin ebedi oğludur” sözü doğrultusunda kıyamete kadar kendisinin hayır mizanına sevaplar katacak önemli çalışmalara el atmış bir bilgindir. el-Betalyevsî Edebiyat, şiir, nahiv gibi bir çok dil konusunda bir çok risale kaleme almıştır. Bu risalelerde dil ile alakalı bazı konuları ele almış, konuları ele alırken geniş bir şekilde tartışmış, eleştirmiş veya kendi görüşüne uygun olan görüşleri de desteklemiştir. Bu risalelerinden biri de arap grameri konusu içinde yer alan irab hakkındaki risalesi olan ضرَب زيدعمرا cümlesinin tahkiki çerçevesindeki risalesidir. O, bu risalede bu cümleyi “mübtedada emel eden şey nedir, haberde amel eden şey nedir, ikisinin amili aynı mı, bu nasıl bir kelam; hakiki mi mecâzi mi?” Gibi birçok soruyu ele alıp incelemiştir. Biz de bu araştırmamızda Allah (cc)’ın izniyle bu risale kapsamında el-Betalyevsî’nin hayatına, eserlerine, dilciliğine ve bu risalede ele aldığı konulara ve cevaplarına ışık tutmaya çalışacağız.
Knowing the Arabic language is of great importance for proper and good understanding of the Qur’an and religious sciences. For this reason, Islamic scholars have worked very hard for this science at a magnificent level. On this path, they have revealed very valuable artifacts. No doubt Ibn al-Sīd al-Baṭalyawsī (h. 521) is also one of these scholars. It is known to everyone that it is not an easy task to address and reveal all aspects of a multifaceted scholar such as al-Baṭalyawsī. al-Baṭalyawsī is a personality that proves itself, whether it is the language field or Islamic sciences, and leaves very important works behind. He is a scholar who has taken part in important works that will add rewards to his good balance until the apocalypse in accordance with the Arab word “the book is the eternal Son of a scholar”. al-Baṭalyawsī has written many treatises on many languages, such as literature, poetry, grammar. In these treatises, he addressed some issues related to language, discussed, criticized or supported views that were in line with his own view. One of these treatises is the treatise on irab, which is included in the subject of Arabic grammar, within the framework of the investigation of the sentenc رمع ديز برَض . He said this sentence in this treatise “what is what ambitions in exchange, what is what acts in the news, is the amili of the two the same, How is this a word; genuine or metaphorical?” He has addressed and examined many questions, such as. In this research, we will try to shed light on al-Baṭalyawsī’s life, works, linguistics and the issues and answers he addresses in this treatise with the permission of Allah (SWT).