GEMİ ANA MAKİNELERİNDE TİTREŞİM KAYNAKLARI VE  DENGELEME YÖNTEMLERİ


Sönmez H. İ., Ünver B., Ekin F., Kaya A.

ASES V. INTERNATIONAL VAN SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS , Van, Türkiye, 8 - 10 Ağustos 2025, ss.604-612, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Van
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.604-612
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Düşük devirli iki-stroke ana makineler, uzun şaft hatları ve yüksek tork dalgalanmaları nedeniyle gemi gövdesi-makine bütününde karmaşık titreşim alanları üretmektedir. Yanma basıncındaki dengesizlikler, krank–volan kütle asimetrileri, şaft hizasızlıkları ve pervane çıkışındaki akış düzensizlikleri, yapısal rezonans modlarını tetikleyerek yatak yüklerini artırmakta ve yorulma çatlaklarının ilerlemesine zemin hazırlamaktadır. Böylelikle titreşim, yalnızca konfor sınırlarını aşan bir olgu olmaktan çıkmakta; bakım maliyetlerini, enerji verimliliğini ve operasyonel güvenilirliği doğrudan etkileyen kritik bir mühendislik sorunu hâline gelmektedir. Bildiri, bu karmaşık problemi üç başlık altında ele almaktadır: zorlanmış kütle dengesizlikleri, yapısal mod çakışmaları ve akış kaynaklı uyarımlar. İlk bölümde, söz konusu kaynakların makine-gövde etkileşimlerine nasıl yansıdığı kuramsal çerçevede açıklanmaktadır. İkinci bölüm, titreşim tanısında kullanılan ölçüm parametrelerini ve değerlendirme kriterlerini özetlemekte; karakteristik frekans bileşenlerinin arızalarla ilişkilendirilmesine odaklanmaktadır. Üçüncü bölümde, dengeleme stratejileri pasif çözümler (volan dengelemesi, elastik kaplinler, torsiyon damperleri, rijitleştirilmiş temel şasiler) ve aktif yaklaşımlar (kitle sönümleyiciler, tork kontrollü sürücüler, model tabanlı geri besleme algoritmaları) şeklinde sınıflandırılmaktadır. Çalışma, titreşim kaynaklarının sistematik biçimde tanımlanmasının yanı sıra bu kaynaklara karşı uygulanabilir dengeleme yöntemlerinin tasarım ve işletme bağlamındaki rolünü ortaya koymayı hedeflemekte; böylece gemi ana makinelerinde titreşim yönetimine ilişkin temel zorluklar ile çözüm odaklı mühendislik yaklaşımlarının bütüncül bir perspektifle sunulması amaçlanmaktadır.