Akademik Veri Yönetim Sistemi
Mardin Artuklu Üniversitesi Sağlık Bilmleri Kongresi, Mardin, Türkiye, 8 - 10 Mayıs 2025, ss.273-274, (Özet Bildiri)
ÖZET Yenidoğanların ideal büyüme ve gelişimi için en doğal ve besleyici kaynak anne sütüdür. İçeriğinde bulunan biyoaktif bileşenler, bebeğin fizyolojik ve metabolik ihtiyaçlarını karşılayarak gelişimini destekler. Bu çalışmanın amacı, anne sütündeki sirkadiyen değişimlerin yenidoğanların büyüme, gelişim ve fizyolojik ritimleri üzerindeki etkilerini incelemektir. Yenidoğanların biyolojik saatleri henüz tam gelişmediğinden, anne sütündeki sirkadiyen değişimler, bu hassas dönemde büyüme ve gelişme süreçlerinde belirleyici bir rol oynayabilir. Vücudun biyolojik işleyişini 24 saatlik döngülerle düzenleyen sirkadiyen ritim; uyku düzeni, enerji metabolizması, bağışıklık sistemi ve hatta nörogelişim üzerinde etkilidir. Anne karnında temelleri atılan bu ritim, doğumdan sonra ilk 3 ila 6 ay içinde daha düzenli hale gelir. Anne sütü; hormonlar, immünoglobulinler, enzimler, yağlar, proteinler, laktoz ve vitaminler gibi birçok biyoaktif maddeyi içeren dinamik ve kompleks bir sıvıdır. Gün içinde, bu içeriğin değiştiği gösterilmiştir. Gündüz saatlerinde salgılanan süt, yüksek oranda laktoz ve kortizol içerirken; gece sütü melatonin ve yağ açısından daha zengindir. Bu farklılıklar bebeğin uyku düzenini destekler, enerji ihtiyacını karşılar, bağışıklık sistemini güçlendirir ve bilişsel gelişimine katkı sağlar. Sağılmış sütle beslenen bebeklerde, sütün sağılma zamanı ile bebeğe verildiği zaman arasındaki uyumun korunması önemlidir. Bu nedenle, sütün saatlik ya da periyodik zaman dilimlerine göre etiketlenerek verilmesi önerilmektedir. Sirkadiyen ritme uygun sütle beslenen bebeklerin daha düzenli uykuya geçtikleri, kolik semptomlarının daha az görüldüğü ve kilo alımlarının daha istikrarlı olduğu bazı çalışmalarda vurgulanmıştır. Anne sütündeki sirkadiyen ritimlerin, yenidoğanın sağlıklı büyüme ve gelişimi üzerindeki etkilerini destekleyen çalışmaların artırılması, bu alandaki farkındalığın artmasına ve anne sütüyle beslenmenin zamanlamasına yönelik yeni rehberlerin oluşturulmasına katkı sağlayabilir. Bu alanda yapılacak ileri araştırmalar, anne sütü temelli bireyselleştirilmiş beslenme yaklaşımlarının gelişimine katkı sağlayabilir. Anahtar Kelimeler: Yenidoğan, Anne sütü, Sirkadiyen ritim