VAN YÖRESİNE DOĞAL OLARAK YAYILIŞ GÖSTEREN Plantago atrata HOPPE TÜRÜNÜN MİNERAL İÇERİĞİNİN BELİRLENMESİ

Nohutçu L., Tunçtürk M., Şelem E., Tunçtürk R., Toprak T.

IV-INTERNATIONAL CONFERENCE OF FOOD, AGRICULTURE, AND VETERINARY SCIENCES On the occasion of the 40th Anniversary of Van Yüzüncü Yıl University , Van, Türkiye, 27 - 28 Mayıs 2022, cilt.1, ss.110-115

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Cilt numarası: 1
  • Basıldığı Şehir: Van
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.110-115
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Plantaginaceae familyasının ılıman ve tropik bölgelerin yüksek dağlık bölgelerinde yayılış gösteren üç cinsine (Plantago, Litorela, Bougueria) ait 250-340 kadar türü mevcuttur. Familyaya ait cinslerden sadece Plantago (plantain-sinir otu/sinirli ot) cinsi Türkiye'de yayılış göstermektedir. Plantago kozmopolit bir cins olup, yaklaşık 250-300 tür içermektedir. Ülkemizde ise Plantago cinsine ait 24 takson kumsallar, tarım arazileri, çayırlar, çam ormanları, boş araziler, yol kenarları, dere kenarları, deniz kıyıları, park ve bahçeler gibi birçok alanda doğal yayılış göstermektedir.

Plantago cinsinin bazı taksonları ilaç ve gıda maddesi olarak, antienflamatuar, antiseptik, antibakteriyel ve siğillerin büyümesini önlemede kullanıldığı belirlenmiştir. Cinsin önemli türlerinden olan Plantago atrata Hoppe türü yaraların iyileştirilmesinde kullanılmaktadır. P. atrata Hoppe türü Kuzey, Güney ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yayılış göstermektedir. Bu tür “kara sinir otu” olarak da bilinmektedir.

Yapılan çalışmada Van yöresinden toplanan yabani Plantago atrata Hoppe türünün kullanılan kısımlarının besin değerleri ve mineral bileşimleri belirlenmiştir. Besin değeri olarak toplam kül, % N, % ham protein, % ham lif ve pH değerleri sırasıyla % 9.67, % 1.84, % 11.52, % 32.74  ve 5.64 olarak belirlenmiştir. Ayrıca bitki örneklerinde makro ve mikro besin elementleri ile ağır metal içerikleri incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre Na (0.54 g/kg), Mg (1.76 g/kg), K (21.53 g/kg), Ca (9.42 g/kg), P (4.75 g/kg), S (2.76 g/kg), Mn (24.27 mg/kg), Fe (198.96  mg/kg), Cu (16.19 mg/kg), Zn (20.29 mg/kg), Cr (0.37 mg/kg), Cd (0.05 mg/kg), Co (0.95 mg/kg) ve Pb (0.04 mg/kg) değerleri belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda tıbbi olarak da değerlendirilen türün alternatif besin olarak da tüketilebileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar kelimeler: Besin elementi, Plantaginaceae, Sinir otu, Tıbbi bitki.