Akademik Veri Yönetim Sistemi
MİMARLIK, İNŞAAT VE ÇEVRE ZİRVESİ, Van, Türkiye, 20 - 21 Mayıs 2022, ss.12
Şehir, ilçe, kasaba, köy vb. gibi insan yerleşim yerlerinin popülasyon ve teknoloji ile beraber gelişip büyümesi sırasında özellikle doğal kaynaklara ve çevreye dikkat etmek önem arz etmektedir. Çünkü insanoğlunun sağlıklı yaşaması ve hayatta kalması için su, toprak, hava, bitki ve hayvan gibi doğal kaynaklara ihtiyacı olmak ile beraber sağlıklı yaşayabilmesi için de temiz, yeşil bir çevre olmaz ise olmazdır. Buradagelişim ve büyüme sürdürülebilir olmalıdır. Yani gelişirken doğal kaynaklara zarar vermeden ve çevreyi göz ardı etmeden büyümek insanlığın geleceği için zaruridir. Doğal kaynakları koruyan, çevre sorunu yaratmayan, ekonomik ve sosyal yönden de uygun kalkınma modelini tercih etmek lazım. Burada ekonomik, sosyal ve çevresel parametreler hesaplanmalı ve raporlanmalıdır. Aksi taktirde çevre politikaları oluşturmadan bağımsız büyüme hem kirliliğe hem de küresel iklim değişikliğine sebep olmaktadır. Çalışmamızda özellikle küresel iklim değişikliğine sebep olan hava kirliliği üzerinde duracağız. Hava kirliliğinin Dünya genelinde birincil sebebi insan popülasyonudur. Çünkü hemen hemen bütün emisyon ve zararlı gazları doğaya bilinçsizce salıveren yine ülkeler ve insanlardır. Tabi ki bu durumda ülke olarak bizler de sorumluyuz. Burada TUİK verileri bizlere yol gösterecektir. 2020 yılı için büyük bir sera gazı etkisine sahip CO2 (karbondioksit) ülkemizde bir önceki yıla göre % 3 artarak yaklaşık toplam 523 milyon ton olarak hesaplanmıştır. Bu gaz aynı zamanda ısı hapsettiği için sıcaklığın artmasına da sebep olmaktadır. Yani çölleşme, su kıtlığı, bazı bitki çeşitliliğin azalması vb. gibi tehlikeli olaylara sebep olacağı öngörülmektedir. Sektörlere göre emisyon miktarında enerji sektörü ilk sırada yer aldı. Toplam sera gazı emisyonlarında 2020 yılında CO2 eşd. olarak en büyük payı %70,2 ile enerji kaynaklıemisyonlar alırken bunu sırasıyla %14 ile tarım, %12,7 ile endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı ve %3,1 ile atık sektörü takip etti. Enerji sektörü emisyonları 2020 yılında, 1990 yılına göre %163,3 bir önceki yıla göre ise %0,6 artarak 367,6 Mt CO2 eşd. olarak hesaplandı. Endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı emisyonları 1990 yılına göre %190,5 ve bir önceki yıla göre %14 artarak 66,8 Mt CO2 eşd. olarakhesaplandı. Tarım sektörü emisyonları 2020 yılında, 1990 yılına göre %58,8 ve bir önceki yıla göre %7,5 artarak 73,2 Mt CO2 eşd. olarak hesaplandı. Atık sektörü emisyonları ise 1990 yılına göre %48, bir önceki yıla göre %2,1 artarak 16,4 Mt CO2 eşd. olarak hesaplandı.
Anahtar Kelime: Küresel Isınma, Çevre Kirliliği, Sürdürebilir Kalkınma