Akademik Veri Yönetim Sistemi
2.Ulusal Yaban Hayvanları Kongresi, Van, Türkiye, 26 - 28 Mayıs 2022, ss.82-83
Osteoloji: Tüm omurgalı canlılarda lokomotor sistemin pasif unsurlarından olan kemikleri inceleyen bilim dalıdır. Bu bilim dalının en önemli unsurunu Kemik dokusu teşkil etmektedir. Kemik dokusu yapısında barındırdığı inorganik maddeler sebebiyle doğada uzun yıllar boyunca kalıntı halinde buluna bilmektedir. İlerleyen teknolojik gelişmeler ve insanoğlunun sürekli olarak yaşam ile ilgili büyük bir merak içerisinde oluşu, İnsanoğlunu uzun yıllar boyunca canlı kalıntılarını incelemeye sevk etmiştir. Ayrıca kemiklerin herhangi bir zamanda yaşamış olan canlıların yaşadıkları zamana ayna tuttukları kaçınılmaz bir gerçektir. Çoğu bilim dalı ve bünyelerinde barındırdıkları bölümler; Eğitim Öğretim amacıyla doğadaki osteolojik kalıntıları toplayıp muhafaza etmekte ve koleksiyon haline getirmektedir. Bu durum kökeni Antik çağa kadar dayanan müzecilik geleneğinin yaşayan en önemli kanıtlarından biridir. Özellikle Antropoloji, Arkeoloji, Zooloji, Anatomi ve Paleontoloji gibi bölümler, canlılardan geriye kalan osteolojik kalıntıların taşıdığı devasa ruhu bilimsel olarak aktarmakta, bu süreçte tarihe büyük bir ışık tutmaktadır. Kronolojik bir bakış açısıyla bakıldığında yeryüzündeki yaşayan ilk sakinlerin yabani havyamlar olduğu göze çarpmaktadır. Dolayısıyla ilk osteolojik kalıntıların yabani hayvanlara ait olduğu tartışılmaz bir gerçektir. Ülkemizde oluşturulacak tarihi ve eğitsel bir müzenin; gerek ülkemizin coğrafik konumundan gerekse çok farklı canlı hayvan popülasyonu içermesi gerekçesiyle osteoloji müzesi olması kaçınılmazdır. Ayrıca mevcut müzelere bakıldığında veterinerlik alanında ülkemizdeki ilk müzenin 1889 yılında ‘’Doğa Tarihi Müzesi’’ olduğu görülmektedir. Bu müzeyi osteolojik materyalleri içeren Osteoarkeoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi ile Veteriner Anatomi Müzesi takip etmektedir. Belirtilen müzelerin osteolojik materyallerinin büyük çoğunluğu Arkeolojik ve bilimsel kazılardan elde edilmiş olup, elde edilen kalıntılar; sonraki yıllarda tür tayini ve tarihi dönem belirlenmesi amacıyla arşivlendirilmiştir. Özetle ülkemizde tam anlamıyla Eğitim Öğretim dışında antropolojik ve arkeolojik olarak kemik parçalarından tür ve ırk tayini, tarihsel dönme belirlenmesi, görsel ve gelişimsel faaliyetlerin giderilmesi ve sosyal etkinlik kapsamında halka açık bir evcil ve yaban hayvanları osteoloji müzesinin bulunmaması büyük bir eksiklik teşkil etmektedir. Bu açıdan belirtilen şekilde bir osteoloji müzesinin en kısa sürede ülkemize kazandırılması elzemdir
Anahtar Kelimeler: yaban hayatı, osteolojik kalıntı, osteoloji, müze
Osteology: It is the science that studies bones, which are passive elements of the locomotor system in all vertebrates. Bone tissue constitutes the most important element of this branch of science. Due to the inorganic substances it contains in the bone tissue structure, it can be found in nature as a residue for many years. Advancing technological developments and the fact that human beings are constantly in a great curiosity about life have led Mankind to examine the remains of living things for many years. In addition, it is an inevitable fact that bones hold a mirror to the times in which living things lived at any time. Most of the branches of science and their departments collect, preserve and collect the osteological remains in nature for educational purposes. This is one of the most important living proofs of the museology tradition, which dates back to ancient times. Particularly, departments such as Anthropology, Archeology, Zoology, Anatomy and Paleontology scientifically convey the enormous spirit of the osteological remains of living things and shed a great light on history in this process. From a chronological point of view, it is striking that the first inhabitants of the earth were the wild squid. Therefore, it is an indisputable fact that the first osteological remains belong to wild animals. A historical and educational museum to be established in our country; It is inevitable to have an osteology museum due to the geographical location of our country and the fact that it contains very different livestock populations. In addition, when we look at the existing museums, it is seen that the first museum in our country in the field of veterinary medicine was the "Natural History Museum" in 1889. This museum is followed by the Osteoarchaeology Research and Application Center, which contains osteological materials, and the Veterinary Anatomy Museum. Most of the osteological materials of the mentioned museums were obtained from archaeological and scientific excavations. In the following years, they were archived for species identification and historical period determination. In summary, in our country, apart from education and training, the anthropological and archaeological determination of species and race from bone fragments, the determination of historical rotation, the elimination of visual and developmental activities, and the absence of a public osteology museum for domestic and wild animals within the scope of social activities constitutes a great deficiency. In this respect, it is essential that an osteology museum be brought to our country as soon as possible.
Keywords: Wild Life, Osteological Relic, Osteology, Museum.