22. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Ankara, Türkiye, 21 - 24 Kasım 2024, ss.1065-1066
Giriş ve Amaç
Profesyonel sporculuk kariyeri, yoğun seviyede fiziksel ve zihinsel efor gerektiren ancak belirli bir
yaş aralığında sürdürülebilen bir meslektir. Bu sebeple, profesyonel sporcular için emeklilik sonrası kariyerlerindeki
geçiş, yeni bir kimlik oluşturma ve buna uyum sağlama süreci anlamına da gelmektedir. Geçiş sürecinde tecrübe
edilen zorluklar, fırsatlar ve bireye sağlanan desteklerin daha iyi anlaşılması, spor yönetimi ve kariyer planlama
alanlarına katkı sağlaması açısından önem arz etmektedir. Bu doğrultuda araştırmada, profesyonel
basketbolcuların emeklilik sonrası kariyer geçişlerinde yaşadıkları deneyimlerinin ve söz konusu sürece yönelik
görüşlerinin ortaya konması amaçlanmıştır.
Yöntem
Araştırmanın amacı doğrultusunda, nitel araştırma
yöntemlerinden olgu bilim deseninden faydalanılmıştır. Araştırma grubu, kartopu örnekleme tekniğiyle
oluşturulmuştur. Profesyonel basketbol kariyeri sona ermiş 7 kadın ve 11 erkek sporcu çalışmaya katılmıştır.
Katılımcı sayısının belirlenmesinde veri doygunluğu esas alınmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı
tarafından tasarlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Veri toplama aşamasında bireysel görüşme
yönteminden faydalanılmış, verilerin analizinde ise nitel içerik analizine başvurulmuştur.
Bulgular
Katılımcıların
emeklilik ve kariyer geçiş sürecindeki deneyim ve görüşlerine yönelik kategori ve alt kategoriler şu şekilde tespit
edilmiştir; Emeklilik Kararının Alınması (Fiziksel ve Sağlık Faktörleri, Motivasyon Kaybı, Finansal Durum), Emeklilik
Sonrası Geçiş Süreci (Birincil Zorluklar, Kariyer Alternatifleri, Psikolojik ve Sosyal Destek), Kimlik Değişimi (Kimlik
Krizi, Sosyal İlişkiler) Tavsiyeler (Erken Planlama ve Stratejiler, Geçiş Sürecinde Mentör Desteği).
Sonuç
Bu
araştırma, profesyonel basketbolcuların emeklilik sonrası kariyer geçişlerinde karşılaştıkları zorlukları ve bu sürece
dair algılarını kapsamlı bir şekilde ele almıştır. Bulgular, emeklilik kararının alınmasında fiziksel yıpranma,
motivasyon kaybı ve finansal durum gibi çok yönlü faktörlerin etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Emeklilik sonrası
geçiş sürecinde sporcuların kimlik krizi, sosyal çevre ile yeniden uyum sağlama çabaları ve yeterli psikolojik destek
eksikliği gibi önemli güçlüklerle karşılaştıkları görülmektedir. Katılımcılar, bu süreci daha kolay atlatabilmek için
erken kariyer planlamasının ve mentörlük desteğinin kritik bir rol oynadığını belirtmişlerdir. Bu bulgular, spor
yönetimi ve kariyer planlama alanlarında, emeklilik sonrası uyum süreçlerine yönelik destekleyici stratejilerin
geliştirilmesine katkı sunabilecek niteliktedir.
Anahtar Kelimeler: Profesyonel sporcular, kariyer geçiş süreci, emeklilik, kimlik krizi, psikolojik destek.
Introduction and Objectives
A professional sports career is highly demanding, requiring significant physical and
mental exertion, and is typically limited to a specific age range. Consequently, the transition to a post-retirement
career for professional athletes involves establishing a new identity and adapting to it. Understanding the
challenges, opportunities, and support systems encountered during this transition is crucial for contributing to sports
management and career planning. The present study's primary objective is to examine professional basketball
players' experiences and perspectives regarding their career transitions after retirement.
Methodology
A
phenomenological approach and qualitative research methodology were employed to address the research
objectives. The study sample was formed using a snowball sampling technique. A total of 7 female and 11 male
former professional basketball players participated in the study. The sample size was determined based on data
saturation. The data were collected using a semi-structured interview guide developed by the researcher. Individual
interviews were conducted during the data collection process, and the data were analyzed using qualitative content
analysis.
Findings
The categories and subcategories related to the participant's experiences and perceptions of
retirement and career transition were identified as follows: Retirement Decision (Physical and Health Factors, Loss
of Motivation, Financial Considerations), Post-Retirement Transition Process (Primary Challenges, Career
Alternatives, Psychological and Social Support), Identity Transformation (Identity Crisis, Social Relationships),
Recommendations (Early Career Planning and Strategies, Mentorship Support During the Transition Process)
Conclusion
This study provides a comprehensive examination of the challenges faced by professional basketball
players during their post-retirement career transitions and their perceptions of the process. The findings highlight
that factors such as physical wear and tear, loss of motivation, and financial status play a significant role in the
decision to retire. During the transition, athletes face substantial difficulties, including identity crises, efforts to re
establish social connections, and a lack of sufficient psychological support. Participants underscored the
importance of early career planning and mentorship support as critical elements in easing the transition process.
These findings offer valuable insights into sports management and career planning, contributing to developing
effective strategies to support athletes in post-retirement transitions.
Keywords: Professional athletes, career transition, retirement, identity crisis, psychological support.