Molla Musa Celâlî’nin (Geçit) Kürtçe Eserlere Yaptığı Şerhler Üzerine Bir İnceleme


Sönmez N.

cilt.4, sa.4, ss.189-215, 2023 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 4 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2023
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Art Index
  • Sayfa Sayıları: ss.189-215
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Klasik edebiyat sahasında telif edilen eserlerin dili ağırdır. Divan şairi, eserini kaleme alırken garip ifadeler kullanır, anlaşılması zor kavramlara yer verir, imge, simge ve semboller üzerinden hareket eder. Bu durum, söz konusu eserlerin anlaşılmasını zorlaştırmakta dolayısıyla şairler tarafından kullanılan bu kelime ve kavramların ne anlama geldiklerinin, sahanın uzmanları tarafından anlatılma ihtiyacını doğurmaktadır. Klasik Kürt edebiyatı sahasında da yazılan birçok eserin dili ağırdır ve çoğu zaman imgeler üzerinden mesajlar verilmiştir. Araştırmanın konusu, Molla Musa Celâlî’nin Kürtçenin Kurmanci lehçesiyle telif edilen bazı eserlere yaptığı şerhleri inceleyip analiz etmektir. Klasik edebiyat türünde telif edilen eserlerin günümüzde doğru bir şekilde anlaşılması ve müelliflerinin eserlerinde vermek istedikleri mesajların okurlara, amacına uygun bir şekilde aktarılmasını sağlamak büyük önem arz etmektedir. Dolayısıyla söz konusu eserlerin anlaşılması için yapılan şerhlerin ilgili sahalarda tanıtılması, araştırmacıların ve halkın yapılan bu şerhlerden haberdar olmalarını ve onlardan faydalanmalarını sağlamak önemlidir. Araştırmanın Amacı, Molla Musa Celâlî’nin hangi Kürtçe eserlere şerh yazdığı, yaptığı bu şerhlerin edebiyat sahasındaki yerinin ne olduğu, şerhinde hangi metot ya da metotları kullandığı, şayet varsa bu sahada yaptığı yeniliklerin neler olduğunu tespit etmektir. Çalışmada nitel araştırmanın betimleme yöntemi kullanılmış olup konu kaynaklar, tarama modeliyle bir araya getirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda Celâlî’nin söz konusu eserler için yazdığı şerhin, eserlerin kolay ve sahih bir şekilde anlaşılmasına katkıda bulunduğu ve dilsel bazı sorunları çözdüğü sonucuna varılmıştır.