Research Information System
Uluslararası Dil Edebiyat ve Kültür Araştırmaları Dergisi, vol.3, no.2, pp.206-223, 2020 (Peer-Reviewed Journal)
Domani
is one of the secret Romani languages and it is an endangered language of East
Anatolia due to its small number of speakers. Face-to-face interviews were made
with Dom speakers living in Van and Ağrı-Doğubayazıt between 2017 and 2019. A Domani-Turkish
word list was created with the narratives of Dom speakers, using Kurmanji as an
intermediary language, which is typologically similar to Domani. Domani, under
the influence of Kurmanji and Turkish, preserves a small number of its core
lexicon and is striking in sociolinguistic terms, as it contains the cultural
characteristics of the society to which the language belongs and linguistic elements
related to the use of secret language. It can be understood that the social
position of the speakers of the language is determinant in language contact and
change, depending on the functional and pragmatic characteristics of the units
of the Domani vocabulary. The words have three different appearances: sourced Domani
root language, re-formed with various suffixes and Domanified, and belonging to
dominant contact languages. As a result of the Dom community's sharing the same
living space with the societies that are users of dominant languages and
efforts of Doms to adapt to these societies in social and economic terms,
Domani may also loses its function as a secret language in the near future.
Roman dillerinden biri olan Domani ya da Domca, gizli
dil işlevine sahiptir ve az sayıda konuşanı kaldığı için Doğu Anadolu’nun
tehlikedeki dillerindendir. 2017 ve 2019 yılları arasında Van ve Ağrı-Doğubayazıt’ta
yaşayan Dom konuşucularla yüz yüze görüşmeler sağlanarak tipolojik bakımdan Domaniye
benzeyen Kurmanci aracı dil olarak kullanılıp elde edilen sözlü verilerle bir Domani-Türkçe
sözcük listesi oluşturuldu. Kurmanci ve Türkçe etkisi altındaki Domani, az
sayıdaki çekirdek sözlükçesini korurken dilin ait olduğu toplumun kültürel
özelliklerini ve gizli dil kullanımına dair dilsel öğeleri içinde
barındırmasıyla toplumdilbilimsel bakımdan dikkat çekmektedir. Dilsel etkileşim
ve farklılaşmada dilin konuşucularının toplumsal konumlarının belirleyici
olduğu, Domani söz varlığına ait birimlerin işlevsel ve kullanımsal
özelliklerine bağlı olarak anlaşılmaktadır. Domani sözcükleri: köken dil Domani
kaynaklı olan, çeşitli soneklerle yeniden biçimlendirilerek Domcalaştırılan ve
baskın etkileşim dillerine ait olmak üzere üç farklı görünüme sahiptir. Dom
toplumunun, baskın dillerin kullanıcısı olan toplumlarla aynı yaşam alanını
paylaşmaları ve bu toplumlara sosyal ve ekonomik bakımdan uyum sağlama
çabalarının bir sonucu olarak Domani, gizli dil olarak kullanım işlevini de yakın
bir gelecekte yitirebilir.