Akademik Veri Yönetim Sistemi
7. ULUSLARARASI ZEUGMA BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, Gaziantep, Türkiye, 21 - 23 Ocak 2022, ss.643-644
Özet
Bu
çalışmanın amacı, Van ili yerleşim alanı içinde bulunan ve organize sanayi
bölgesinden geçen Moralli Deresi sistemindeki akarsu-göl tortulların ağır metal
kirlilik seviyesini belirleyerek, kirliliğin insan sağlığı ve çevre üzerindeki
etkilerini ortaya çıkarmaktır. Bu bağlamda Moralli deresi kaynak alanından,
derenin geçtiği organize sanayi bölgesinden ve derenin Van Gölü’yle birleştiği
kıyı alanından olmak üzere kırk iki adet tortul numunesi alınmıştır. Tortul
numunelerindeki ağır metalleri belirlemek için ICP-OES cihazıyla jeokimya
analizi yapılmıştır. Jeokimya analizi sonucu elde edilen veriler, kirlilik
faktörü, kirlilik yük indeksi, jeobirikim indeksi, zenginleşme faktörü,
potansiyel ekolojik risk indekslerinin hesaplanması için kullanılmıştır.
Hesaplamalar sonucunda; kirlilik faktörü (CF: Se = 6.32 ve Zn = 15.12) çok
yüksek derece olarak belirlenmiştir. Kirlilik yük indeksi (PLI: Ni=7.35,
Se=2.81, Zn=1.96) tortullarda kirliliğe sebep olacak kadar yüksek düzeydedir.
Jeobirikim indeksi sonuçları ise (Igeo: Se = 3.53) yüksek kirliliği işaret
etmektedir. İncelenen zenginleştirme faktörü değerleri (EF: Se=15.11, Zn=6.32
ve Ni=2.38), şiddetli zenginleşmeden az zenginleşmeye doğru bir dağılım
göstermektedir. Potansiyel ekolojik risk indeksi verilerine göre (PERI: Mn=432,
Ni=1131 ve Zn=82), ağır metal kirliliğinin ciddi bir ekolojik risk
oluşturmaktadır. Tortul numunelerinin jeokimyasal değerleri ile hesaplama
sonucu elde edilen verilerin karşılaştırılması sonucunda, ağır metal
kirliliğinin en yüksek olduğu alan organize sanayi bölgesi olduğu ortaya
çıkmıştır. Elde edilen verilere göre ağır metal kirliliğinin insan kaynaklı
olduğu ve kirlenmenin gerek doğa gerek insan sağlığını olumsuz etkileyecek
oranda ciddi boyutlarda olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar
kelimeler: Akarsu-Göl
Tortulları, Ağır Metal Kirliliği, Moralli Deresi
Abstract
The
study aimed to determine the heavy metal pollution level in the
fluvio-lacustrine sediments of the Moralli Stream system, which is located in
the residential area of Van and passing through the organized industrial zone,
and reveal the influences of pollution on human health and the environment. In
this context, forty two sediment samples were taken from the source area of the
Moralli Stream, the organized industrial zone where the stream channel passes
and the coastal area where the stream joins with Van Lake. In order to
determine the heavy metals concentration in the sediment samples, geochemistry
analysis was performed with the ICP-OES device. The data obtained as a result
of the geochemistry analysis were used to calculate the contamination factor,
pollution load index, geoaccumulation index, enrichment factor, potential
ecological risk index. As a result of the calculations, the contamination
factor (CF: Se = 6.32, Zn = 15.12) is determined as a very high level. Pollution
load index (PLI: Ni=7.35, Se=2.81, Zn=1.96) is high enough to cause pollution
in sediments. The results of the geoaccumulation index (Igeo: Se = 3.53)
indicate high pollution in the sediments. The examined enrichment factor values
(EF: Se=15.11, Zn=6.32, Ni=2.38) range from severe to minor enrichment.
According to the potential ecological risk index data (PERI: Mn=432, Ni=1131,
Zn=82), heavy metal pollution poses a serious ecological risk. As a result of
comparing the geochemical values of the sediment samples and the data obtained
as a result of the calculation, it has been revealed that the area with the
highest heavy metal pollution is the organized industrial zone. According to
the analyses results, it has been concluded that heavy metal pollution in the
fluvio-lacustrine sediments of the Moralli Stream system is caused by human
activities and that the pollution is at a serious level that will negatively
affect both nature and human health.
Keywords:
Fluvio-Lacustrine
Sediments, Heavy Metal Contamination, Moralli Stream,