Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tüketici Davranışlarında Güncel Yaklaşımlar, GÜMÜŞ CEMAL, Editör, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.135-152, 2023
İlk
kez, bazı pazar araştırmacıları, tüketici davranışının psikolojik
belirleyicilerini açıklamak için pazar araştırmasına psikolojik düşünceyi
uygulamışlardır (Alderson, 1952: 119; Dichter, 1947: 432; Lazarsfeld, 1934:
54). Psikoloji, geçmişten bu yana pazarlamaya önemli katkılar sağlamıştır
(Donthu, Kumar, Pattnaik ve Lim, 2021: 834). Bu bağlamda psikolojik bir faktör
olarak tüketici sinizminin piyasaların şekillenmesi ve piyasadan çekilme ile
olumlu yönde bir ilişkisi olduğu belirtilmektedir (Helm, Moulard ve Richins,
2015: 522). Tüketici sinizminin psikolojik nedenlerini ve davranışsal
etkilerini anlamak ve açıklamak dikkat çekicidir (Chu ve Chylinski, 2006: 1).
İlgili
literatürde tüketici sinizmi ile ilgili sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır
(Akgüç Çetinkaya ve Ceng, 2018: 177). Nitekim ulusal ve yabancı pazarlama
literatürü incelendiğinde yeni, güncel ve yeterince çalışılmamış bir konu
olarak psikolojik bir tepkiye karşılık gelen tüketici sinizminin tüketici
davranışları üzerindeki rolünü inceleyen çoğu son zamanlarda yapılmış sınırlı
sayıda çalışmanın olduğu görülecektir (Akpınar, Gürşen ve Yaman, 2021: 90;
Akçay, 2021: 92; Utkutuğ, 2021: 224; Yazıcı Ayyıldız ve Baykal, 2021:1527;
Kurtuluş, Özkan; Pir, 2022: 346; Narwal ve Rai, 2022: 537; Tran, Strizhakova,
Usrey ve Johnson, 2022: 346). Bu nedenle oldukça yeni bir kavram olan tüketici
sinizminin tüketici davranışları üzerindeki rolüne yönelik bu ve benzeri
çalışmaların pazarlama literatürüne katkı sağlayacağı beklenmektedir (Çerçi,
2021: 36).
Yukarıdaki
açıklamalar doğrultusunda bu kitap bölümünün amacı, sinizmi ve sinizmin
tarihsel gelişimini, tüketici sinizmini ve tüketici sinizminin türlerini ve
boyutlarını açıklayarak tüketici sinizminin öncülleri ve sonuçları hakkında
bilgi vermektir. Çalışma sonuçlarının genel bir değerlendirilmesi yapılmıştır.