Akademik Veri Yönetim Sistemi
The 8 th International Conference on History, Art, and Literature, Budapeşte, Macaristan, 24 - 26 Ağustos 2017, ss.27-28
Türkiye’de nüfusun eğitim durumu son 30 yılda önemli ölçüde değişmiştir. Bu dönemde bu değişim olumlu yönde olmuş ve genel eğitimi seviyesi yükselmiştir. Okullaşma oranının artması, eğitim yatırımları, kentleşme oranının artması, yatılı bölge okullarının daha da yaygınlaştırılması, taşımalı eğitimin başlaması, açık öğretim kurumlarının daha fazla öğrenciye hitap etmesi gibi çok sayıda etken Türkiye’de nüfusun eğitim seviyesinin yükselmesine katkıda bulunmuştur.
Bu çalışmada 1985 ve 2015 yılına ait veriler kullanılacak ve karşılaştırılacaktır. 1985’te Türkiye’de okuma-yazma bilme oranı % 77,3 iken 2015’te bu oran % 94,5’e yükselmiştir. Kadınlarda ise 1985’te % 68 olan okuma-yazma oranı 2015’te % 92,3’e çıkmıştır. Aynı dönemde erkeklerde de okuma-yazma oranı % 86,4’ten % 97,4’ çıkmıştır. Kısaca 30 yılda okuma-yazma oranı toplam nüfusta % 17,2; kadınlarda % 24,3; erkeklerde ise % 11 oranında yükselmiştir.
30 yıllık zaman zarfında okuma-yazma bilen nüfusun öğretim kademelerine göre dağılımında da önemli değişimler yaşanmıştır. 1985’te okuma-yazma bilenlerin % 23,8’i okur-yazar; % 56,5’i ise ilkokul mezunlarından oluşmaktaydı. Ortaokul ve üzeri düzeydeki öğretim kurumlarından mezun olanların, okuma-yazma bilenler içindeki oranı ise sadece % 19,7’ydi.
2015 yılında ise okur-yazar ve ilkokul mezunlarının okuma-yazma bilenler içindeki payı % 34,7’ye düşmüştür. Şüphesiz bu durumun temel nedeni üst öğretim seviyelerindeki okullaşma oranı ve mezun sayısının artmasıdır. Aynı yıl ortaokul ve daha üzeri düzeydeki mezun oranı % 65,3’e çıkmıştır.
Biraz daha detaya girmek gerekirse 1985’te ortaokul, lise ve yüksekokul-fakülte mezunlarının oranı sırasıyla % 8,4; % 8,5 ve % 2,9 iken 2015 yılında söz konusu değerler sırasıyla % 28,5; % 22,9 ve % 14,9’a yükselmiştir.
Yukarıdaki verilerden de anlaşılacağı üzere 30 yılda ülkemizde nüfusun okuma-yazma oranı ve okuma-yazma bilenlerin öğretim kademelerine dağılımında önemli değişimler yaşanmıştır. Ancak şunu da belirtmek gerekir ki Türkiye’de genel olarak batıdan-doğuya doğru gidildikçe okuma-yazma oranı düşmektedir. Yine cinsiyet bazında ele alındığında kadınlarda okuma-yazma oranı daha düşüktür.
Türkiye’de nüfusun eğitim durumunun daha da iyileştirilmesi için cinsiyet eksenli ve bölgesel farklılıkları gidermek için çalışmaların sürdürülmesi gerekmektedir.
The educational status of the population in Turkey has changed significantly in the last 30 years. In this period, this change has been positive and the level of general education has increased. Numerous factors contributed to the increase in the education level of the population in Turkey, such as the increase in the schooling rate, the increase of the education investments, the increase of the urbanization rate, the widening of the boarding regional schools, the beginning of the transportation education and the open education institutions addressing more students.
In this study, data from 1985 and 2015 will be used and compared. While the literacy rate in Turkey was 77.3% in 1985, this rate increased to 94.5% in 2015. In females, the literacy rate, which was 68% in 1985, rose to 92.3% in 2015. In the same period, the literacy rate in men also increased from 86.4% to 97.4%. Briefly, the literacy rate in the 30 years was 17.2% for the total population; 24.3% in women; and 11% in males.
There has also been a significant change in the distribution of the literate population over education levels in the 30 years. In 1985, 23.8% of literate were only literate; 56.5% were primary school graduates. Only 19.7% of the literates were graduates of middle school and upper-level education institutions.
In 2015, the share of literate and primary school graduates in literacy fell to 34.7%. This is undoubtedly the main reason behind the increase in the enrollment rate and the number of graduates in upper secondary education levels. In the same year, the ratio of graduates to junior high school and higher level increased to 65.3%.
To be more precise, in 1985, the share of junior high school, high school and college-faculty graduates was 8.4% 8.5% and 2.9%, while in 2015 the respective values were respectively 28.5%; to 22.9% and 14.9% respectively.
As can be understood from the above data, the rate of literacy of the population in our country in 30 years and the distribution of the literate learners to the teaching stages have undergone significant changes. However, it should be pointed out that the rate of literacy decreases in general from west to east in Turkey. Still, when addressed on a gender basis, literacy rates are lower in women.
In order to further improve the educational status of the population in Turkey, efforts to achieve gender-based and regional differences need to be continued.