Research Information System
İktisat ve Toplum Kongresi /Efil Conference of Economics and Society, Ankara, Turkey, 19 - 20 December 2024, vol.1, no.409, pp.56-57, (Summary Text)
Doğrudan yabancı yatırımlar, ekonomik büyümede ve sürdürebilirlik konusunda olumlu katkılar sunsa da çevresel etkileri bakımından tartışmalı bir konu haline gelmiştir. Doğrudan yabancı yatırımlar, ucuz işçiliğin olduğu ve önemli ticaret noktasındaki yakın coğrafi konumuna göre şekillenmektedir. Genellikle yüksek teknolojik ürün yatırımlarının gerçekleşmesiyle ekonomik büyümenin gelişimine katkı sağlamaktadır. Bu katkılar, sadece ekonomik büyümeyle sınırlı kalmayıp, işsizliğin düşürülmesi ve teknolojinin aktarımı gibi birçok avantajı da vardır. Bu sağladığı avantajlarla birlikte, bazı yabancı yatırımların çevresel uygulamaları göz ardı edilmesi durumlarından dolayı uzun dönemde sürdürülebilir kalkınmayı sekteye uğratabilmektedir. Bu çalışma, Türkiye’ye yapılan doğrudan yabancı yatırımların, çevresel etkisini etkileyip etkilemediğini ve bu ölçünün hangi düzeyde olduğunu tespit etmektir. Çevresel Kuznets eğrisi teorisi, ekonomide ilk safhada büyümenin çevresel tahribatlara neden olabileceğini ancak belirli bir eşik değerinin ardından çevresel tahribatlarının azalacağını ifade etmektedir. Türkiye’nin uluslararası ticarete yakınlığı ve yabancı yatırımcıların ilgisini çekecek ekonomik koşulların sağlanmasından dolayı artış gözlendiğinden dolayı bu çalışma, çevresel etkilerin incelenmesinde literatüre önemli katkı sunmaktadır. Bu bağlamda, STIRPAT analizi yöntemiyle 2000:1-2024:6 dönemi baz alınarak aylık frekanslarla incelenmiştir. Analiz sonuçlarına göre, çevresel bozulmanın nüfus yapısı, gelir durumu ve teknolojideki ilerlemeler bağlantılı olduğunu göstermiştir. Ayrıca, yabancı yatırımların, yenilebilir enerji sektöründe çevreye olumlu katkılar sunarken yenilenemez enerji ve sanayi sektörlerinde çevreyi kirletici olumsuz etkilerde bulunduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışma ayrıca politika yapıcılara, yabancı yatırımcıları çekerken çevresel etkileri de dikkate alarak değerlendirmesini ele alması konusunda önerilerde bulunmaktadır.