Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC)’nde okutulan 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki okuma metinlerinde yer alan kalıplaşmış söz varlığı unsurlarını tespit etmek ve ders kitaplarını bu yönden karşılaştırmaktır. Bu çalışma nitel araştırma yöntemine göre yapılandırılmış, veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Çalışmanın materyalini, 2022-2023 Eğitim Öğretim Yılı’nda Türkiye’de ve KKTC’de okutulan 8. sınıf Türkçe ders kitapları oluşturmaktadır. Söz konusu ders kitaplarında yer alan 53 okuma metnindeki kalıplaşmış söz varlığı unsurları tespit edilmiş ve kitaplar bu yönden karşılaştırılmıştır. Kalıplaşmış söz varlığı unsurları olarak atasözleri, deyimler, ikilemeler ve kalıplaşmış sözler ele alınmıştır. Çalışmada elde edilen veriler betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın sonucunda Türkiye’deki 8. sınıf Türkçe ders kitabında kalıplaşmış söz varlığı unsurlarının en çok hikâye edici metinlerde, KKTC’deki 8. sınıf Türkçe ders kitaplarında kalıplaşmış söz varlığı unsurlarının ise en çok bilgilendirici metinlerde olduğu görülmüştür. Kalıplaşmış söz varlığı unsurlarından en çok deyimlerin en az ise atasözlerinin kullanıldığı tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda çeşitli önerilere yer verilmiştir.
The aim of this study is to determine the rooted vocabulary elements in the reading texts of the 8th grade Turkish textbooks taught in Turkey and the Turkish Republic of Northern Cyprus (TRNC) and to compare the textbooks in this respect. This study was structured according to the qualitative data method, and the data were collected through document analysis. The material of the study consisted of 8th grade Turkish textbooks taught in Turkey and the TRNC in the 2022-2023 academic year. The rooted vocabulary elements in the 53 reading texts in the mentioned textbooks were determined and the books were compared in terms of the usage of these words. Proverbs, idioms, reduplications and stereotypes were discussed as rooted vocabulary elements. The data obtained in the study were analyzed using the descriptive analysis technique. As a result of the study, it has been seen that the rooted vocabulary elements in the 8th grade Turkish textbooks in Turkey were mostly in the narrative texts, while the rooted vocabulary elements in the 8th grade Turkish textbooks in the TRNC were mostly in the informative texts. It was found that idioms were the most frequently used and proverbs were the least frequently used among the rooted vocabulary elements. Various suggestions are given at the end of the study.
