Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Türkoloji Sempozyumu, Van, Türkiye, 26 - 28 Eylül 2019, cilt.1, sa.1, ss.562-571
Türkiye’de, resmi dil olan Türkçe’nin yanı sıra, daha
çok günlük hayatta konuşulan başka dil ve lehçeler de vardır. Günümüzde Batman
iline bağlı Kozluk, Sason ve Hasankeyf ilçelerinde de resmi dil Türkçe’nin yanı
sıra konuşulan bir Arapça lehçenin varlığı da bilinmektedir.
Tarihi ve coğrafi olarak birbirine bağlı Kozluk ve
Sason’da konuşulan Arapça’nın Türkiye’deki diğer Arapça lehçelerinden farklı
kullanımları vardır. Garzan bölgesi olarak da bilenen ve Muş ilinin bazı
yerleşim yerlerini de barındıran bu bölgede gerek fonetik ve gerekse gramer
açısından kendine has özelliklere sahip sözlü bir lehçeden söz edebiliriz. Biz
de bu çalışmamızda, bu iki ilçemize ait bazı sözlü edebiyata ait verileri
toplayarak üst dil olan fasih Arapça’dan farklı kullanımlarını sebepleriyle
birlikte ortaya koymaya çalışacağız.
Bu çalışmada bizzat aktarıcıdan aldığımız ceviz ve
söğüt ağacı hikayesini konuşulan şekliyle aktarıp, hem cümle yapısı hem de
kullanılan kelimelerin kökenleri ve etkilendikleri diller açısından ele
alacağız.
Anahtar Kelimeler: Kozluk, Sason,
Arapça lehçesi, Türkçe, Garzan.