Van Çaldıran Ovası Yüzey Sularının İçme ve Sulama Suyu Açısından İncelenmesi


Creative Commons License

Aydın F.

IĞDIR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ DERGİSİ, cilt.7, sa.3, ss.171-179, 2017 (Hakemli Dergi)

Özet

Bu çalışmada, Çaldıran (Van) Ovası yüzey sularının fiziksel ve kimyasal özelliklerinin belirlenmesi ve içme-kullanım ve sulama suyu standartları ve kriterlerine göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çaldıran Ovası yüzey sularının sıcaklık, pH ve özgül elektriksel iletkenlik değerleri sırası ile 11.55-20.19 °C, 6.79-8.97 ve 129- 1203 μS cm-1 arasında ölçülmüştür. Hesaplanan Sodyum Adsorpsiyon Oranı, Sodyum Yüzdesi ve Artık Sodyum Karbonat İndeksi değerleri sırası ile 0.38-3.81, %16.58-%55.62 ve 0.24-5.22 meq L-1 arasında değişmektedir. ABD Tuzluluk Diyagramı ile yapılan değerlendirmede Çaldıran Ovası yüzeysuları C1S1, C2S1 ve C3S1 sınıfları ile karakterize edilmektedir. Wilcox Diyagramı ile yapılan değerlendirmede ise incelenen sular “çok iyi-iyi” ve “iyi-kullanılabilir” sınıfında yer almaktadır. Buna karşın hem içme-kullanım suyu standartları hem de sulama suyu yönetmelikleri dikkate alındığında, inceleme alanında Çaldıran (0.65 mg L-1) ve Evciler (mg L-1) örnekleme noktaları dışında kalan tüm su noktalarının florür içeriği (1.06-2.33 mg L-1) standartlarda öngörülen sınır değerin (1 mg L-1) üzerinde yer almaktadır. Çaldıran Ovası yüzey sularının florür içeriğinin, standartlarda izin verilen limit değerlerin üzerinde olması nedeniyle, doğrudan içme-kullanım suyu olarak kullanılmasının uygun olmadığı düşünülmektedir.

In this study, it was aimed to determine the physical and chemical properties of Çaldıran (Van) Plain surface waters and to evaluate them according to drinking-use and irrigation water standards and criteria. The temperature, pH and specific electrical conductivity values of Çaldıran Plain surface waters were measured between 11.55-20.19 °C, 6.79-8.97 and 129-1203 μS cm-1, respectively. The calculated Sodium Adsorption Ratio, Sodium Percentage and Residual Sodium Carbonate Index values ranged from 0.38 to 3.81, 16.58 to 55.62% and 0.24 to 5.22 meq L-1, respectively. The surface waters of Çaldıran Plain are characterized in the classes of C1S1, C2S1 and C3S1 by the US Salinity Diagram. The studied waters are in the “very good-good” and “good-permissible” classes in the evaluation of the Wilcox Diagram. However, the fluoride content (1.06-2.33 mg L-1) of all water points except for Çaldıran (0.65 mg L-1) and Evciler (0.18 mg L-1) are above the standard limit value (1 mg L-1) taking in consideration of drinking-water standards and irrigation water regulations. The fluoride content of Çaldıran Plain surface waters is considered as inadequate to be used directly as potable water because it is above the limit values allowed in the standards.