Akademik Veri Yönetim Sistemi
V. International Social Research and Behavioral Seciences Symposium, Tiflis, Gürcistan, 11 - 12 Ekim 2019, ss.10
Özalp ilçesinin kuzeybatı kesiminde 11’i köy, 5’i mahalle ve mezra olmak üzere toplam 16 kırsal yerleşme bulunmaktadır. Araştırma sahasındaki kırsal yerleşmelerin çoğu Hayal dağının kuzey, batı ve güney eteklerinde yer alırken bazı kırsal yerleşmeler ise Karasu çayının kuzeyindeki düzlük ve eğimli alanlarda yer almaktadır. Yörenin nüfusu günümüzde 10.000 civarında olup kırsal hane halklarının başlıca geçim kaynağı ziraat ve hayvancılıktır.
Araştırma sahasının nüfusu 1935’ten 2007 yılına kadar sürekli artarken son yıllarda azalmaya başlamıştır. Doğal artış hızının pozitif olduğu yörede, nüfusun azalmaya başlamasının temel nedeni dışarıya yönelik göçlerdir. Yöredeki kırsal yerleşmelerde eğitim-öğretim faaliyetleri yerinde veya taşımalı olarak yapılmaktadır. Yerleşmelerdeki kırsal konutlara son yıllarda şebeke suyu verilmeye başlanmıştır. Kırsal yerleşmelere ulaşımı sağlayan yolların kalitesi genellikle iyi düzeydedir. Kırsal konutların yapı malzemesi, kerpiç, taş gibi yakın çevreden temin edilen malzemenin yanı sıra son yıllarda ilçe ve il merkezlerinden satın alınarak kullanılan briket, tuğla, demir, saç ve çimentodur.
Yöre ekonomisi ziraat ve hayvancılığa dayanmaktadır. Yörede dağlık ve engebeli alanlar mera olarak, bu alanların çevresinde yer alan düz ve hafif engebeli alanlar ise tarla olarak kullanılmaktadır. Yörede hâkim hayvan türü küçükbaş olup küçükbaş hayvan varlığının çok büyük bir kısmını koyun oluşturmaktadır. Büyükbaş hayvan varlığı ise çoğu yerleşmede ya yok ya da çok azdır. Yörede küçükbaş hayvanlardan koyun ve keçi, büyükbaş hayvanlardan ise sığır yetiştirilmekte ve bu hayvanlar daha ziyade yerli ırklardan oluşmaktadır. Araştırma sahasında arpa ve buğday gibi tahılların yanı sıra yonca ve korunga gibi yem bitkileri de üretilmektedir.
2011 yılında sahada bazı gözlemler ve anket çalışmaları yapılmıştı. Bunlara ek olarak 2018 yılının Haziran-Ekim döneminde de sahada gözlem, anket ve mülakat çalışmaları yapılmıştır. Araştırma kapsamında hazırladığımız 46 soruluk bir anket, 16 kırsal yerleşmede toplam 42 kişiye uygulanmıştır. Anket çalışmasının daha fazla kişiyi uygulanması hedeflenmişti. Ancak kırsal yerleşmelerde yaşayan bazı kişilerin kabul etmemesi, yörenin kültürel yapısından dolayı bayanlarla anket yapamamamız gibi bazı etkenler, anket sayısının hedeflenenden az olmasına neden olmuştur.
Çalışmada uyguladığımız anketteki sorular 8 kategoriden oluşmaktadır. Birinci kategorideki sorular görüşülen kişilerin yaş, meslek ve eğitim durumu gibi demografik özellikleriyle ilgilidir (1-4 arası sorular). İkinci kategorideki sorular yerleşme ile ilgili (5-8), üçüncü kategorideki sorular eğitim faaliyetleri ile (9-13), dördüncü kategorideki sorular yöredeki hane halklarının sosyal-kültürel özellikleriyle (14-16), beşinci kategorideki sorular yöreden dışarıya yönelik göçlerle (17-21), altıncı kategorideki sorular konut ve yaşam kalitesiyle (22-27), yedinci kategorideki sorular yöredeki bitkisel ve hayvansal üretim ile ilgili iken (28-44), sekizinci ve son kategorideki sorularda ise kırsal yerleşmelerde yaşayanlara yaşadıkları yerden memnun olup olmadıkları ve fiziki ve beşeri çevre şartlarından kaynaklanan sorunlar sorulmuştur (45. ve 46. sorular).
Araştırma sahasında fiziki ve beşeri çevreden kaynaklanan çeşitli problemler bulunmaktadır. Şiddetli kış koşulları, yörede ulaşımı ve dolayısıyla eğitimi olumsuz etkilemektedir. Öte yandan yörede geçim kaynaklarının sınırlı olması göçe neden olmaktadır. Araştırma sahasında yerli ırk hayvanların fazla olması et ve süt üretimini, dolayısıyla kırsal hane halklarının gelirini olumsuz etkilemektedir. Yörede ziraatın son yıllarda makine, gübre ve ilaç kullanılarak daha verimli bir şekilde yapıldığı dikkat çekmektedir.
Araştırma sahasındaki bazı kırsal yerleşmeler dağ ve tepelerin arasında yer alan oluklarda yer almaktadır. Bu nedenle 2011 yılında olduğu gibi bazen şiddetli yağışlar bu yerleşmelerin sele maruz kalmasına; can kaybı, ürün kaybı ve yerleşmelerdeki konut ve eklentilerinin hasar görmesine neden olmaktadır.
Yukarıda belirtilen problemlerin çözülmesi için belediye, kaymakamlık ve ilçe tarım müdürlüğü gibi kamu kurumlarının öncülüğünde projeler hazırlanmalı ve yerli halk da bu projelere gerekli desteği vermelidir. Bu sayede hayvan soylarının ıslahı, bazı yerleşim birimlerinin yerlerimin değiştirilmesi gibi hususlarda kısa zamanda sonuç alınabilir.
There are 16 rural settlements, 11 of which are villages, 5 of which are neighborhoods and hamlets in study area. Most of the rural settlements in the research area are located on the northern, western and southern skirts of the Hayal Mountain, while some of the rural settlements are located on the flatness and slope areas to the north of Karasu river. The population of the region is around 10,000 today and the main livelihood of rural households is agriculture and livestock.
While the population of the research area has been continuously increasing from 1935 to 2007, it has started to decrease in recent years. In the region where the natural increase rate is positive, the main reason for the decrease of the population is the migration towards the outside. In rural settlements in the region, educational activities are carried out either on site or in transit. In recent years, domestic water supply to rural houses in settlements has been started. The quality of roads that provide access to rural settlements is generally good. The building materials of the rural houses consist of materials such as briquettes, bricks, iron, hair and cement used in recent years, as well as materials obtained from the nearby environment such as mudbrick and stone.
The local economy is based on agriculture and animal husbandry. The mountainous and uneven areas of the region are used as pastures and the flat and lightly rough areas around these areas are used as fields. In the region, the dominant animal species are small ruminants, and the sheep presence of a large part of the small animal species. The presence of cattle in most settlements is either little or no. In the region, sheep, goat and cattle are raised and these animals are mostly native races. In the research area, crops such as clover and sainfoin are grown as well as cereals such as barley and wheat.
In 2011, some observations and surveys were conducted in the field. In addition, observations, questionnaires and interviews were conducted in the field in June-October 2018. A 46-item questionnaire was applied to 42 people in 16 rural settlements. The survey was intended to implement more people. However, some factors such as not accepting some people who living in rural settlements and not being able to make surveys with women due to the cultural structure of the region caused the number of questionnaires to be less than targeted.
The questions we have applied in the study consist of 8 categories. The questions in the first category relate to the demographic characteristics of the interviewees, such as age, occupation and educational status (questions 1-4). Questions in the second category related to the settlement (5-8), third category questions with educational activities (9-13), questions in the fourth category with the social-cultural characteristics of the households in the region (14-16), questions in the fifth category with migrations from the region (17- 21), the questions in the sixth category with housing and quality of life (22-27), while the questions in the seventh category are related to plant and animal production in the region (28-44), and in the eighth and last category, the questions of whether they live in rural settlements are satisfied with their place of residence and physical and problems arising from human environmental conditions (questions 45 and 46).
There are various problems in the research area arising from the physical and human environment. Severe winter conditions adversely affect transportation and thus education in the region. On the other hand, the limited livelihoods in the region cause migration. In the research area, the abundance of domestic race animals affects the production of meat and milk and thus the income of rural households. It is noteworthy that agriculture has been done more efficiently by using machinery, fertilizer and medicine in recent years.
Some rural settlements in the research area are located in the grooves between the mountains and hills. For this reason, as in 2011, heavy rainfalls are exposed to flooding of these settlements; loss of life causes damage to housing and additions in products and settlements.
In order to solve the above mentioned problems, projects should be prepared under the leadership of public institutions such as municipality, district governorship, district directorate of agriculture and local people should provide necessary support to these projects. In this way, breeding of animal breeds, changing the location of some settlements can be obtained in a short time.