Akademik Veri Yönetim Sistemi
6th International Eurasian Conference on Science, Engineering and Technology (EurasianSciEnTech 2025), Ankara, Türkiye, 25 - 27 Haziran 2025, ss.27, (Özet Bildiri)
Sanayi ve kentleşme faaliyetlerinin artmasıyla beraber atıksu arıtma tesislerinin artması ve buna bağlı olarak yüzeysel sulara atıksu deşarjlarının artması sonucunda nehir, göl ve denizlerde dip çamurları oluşmaktadır. Kanalizasyon deşarjları, tarımsal uygulamalar, inşaat ve hafriyat atıkları gibi birçok insan faaliyetleri sonucunda da organik ve inorganik maddeler (patojenler, ağır metaller, organik kirleticiler ve diğer toksik maddeler) dip çamurunda birikmektedir. Bu durum insan ve suda yaşayan organizmaların sağlıklarını tehdit etmektedir. Dip çamurunun susuzlaştırıldıktan sonra tasfiye edilmesi veya tekrar kullanılması hem ekonomi hem de çevre sağlığı için oldukça önemlidir. Çamurların susuzlaştırılmasında genellikle mekanik yöntemler kullanılmaktadır. Fakat mekanik yöntemlerin etkinliğini geliştirmek için çamura polielektrolit eklenerek çamurun susuzlaştırılma kapasitesinin daha iyi hale getirilmesi gereklidir. Dip çamurunun susuzlaştırılması üzerine yapılan araştırmalar genellikle geo-tekstil ve poliakrilamid ilaveli susuzlaştırma metodlarını içermektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de gerçekleştirilen deniz dibi tarama faaliyetlerinden elde edilen çamurların alternatif bertaraf yöntemleri sunulmuş ve bu faaliyetlerin çevresel potansiyel etkileri vurgulanmıştır. Deniz tarama faaliyetleri sonucu elde edilen dip çamurlarının ağır metal içeriği göz önünde bulundurularak susuzlaştırıldıktan sonra bertaraf alternatifleri için mevcut olan yöntemler incelenmiştir. Türkiye’de dip çamurlarının ham madde olarak kullanımı veya geri kazanımıyla ilgili olarak az sayıda çalışma yapılmıştır. Bazı çalışmalarda dip çamurlarının bağlayıcılık özelliği iyi olan çeşitli malzemelerle karıştırılıp, inşaat malzemesi olarak hafif agrega yapımında veya yol yapımında dolgu malzemesi olarak kullanılabilirliği araştırılmıştır. Dip çamurlarının dolgu malzemesi olarak kullanılabilmesi için karayolları teknik şartnamesinde verilen limit değerler göz önünde bulundurulmalıdır. Dip çamurunun çevresel etkilerinin değerlendirildiği çalışmalarda ‘‘Atık Yönetimi Yönetmeliği (AYY) (02.04.2015-R.G.29314)’’ye göre ‘‘tehlikesiz atık (atık kodu 17 05 06)’’ sınıfında olup olmadığı belirtilmelidir. Yapılan araştırmalar sonucunda dip çamurlarının susuzlaştırılması için hangi yöntemlerin kullanılabileceği, dip çamurunun bertaraf edilmesinden kaynaklanan çevresel risklerin azaltılması için uygun teknolojilerin nasıl seçileceği vurgulanmıştır. Anahtar Kelimeler: Bertaraf yöntemleri, dip çamuru tarama, çevresel etkiler.