Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. Güney Anadolu Kıs Sempozyumu, Gaziantep, Türkiye, 24 - 27 Şubat 2022, ss.8-10
Bir Üniversite Hastanesinde Cerrahi Profilakside Uygun Antibiyotik Ajan Seçiminde Başarılı Olan Cerrahi Kliniklerin Antibiyotik Başlama Zamanı ve Profilaksi Sürelerinin Klavuzlara Uygunluğunun Değerlendirilmesi
Şaban İncecik İrfan Binici
AMAÇ: Antibiyotiklerin gereksiz ve uygunsuz kullanımı antimikrobiyal direnç gelişimine neden olan önemli sorunlardan biridir. Cerrahi antibiyotik profilaksi (CAP) uygulamalarında da gereksiz kullanım, doğru olmayan geniş spektrumlu antibiyotik seçimi, zamanlamadauygunsuzluk, gereğinden uzun antibiyotik kullanımı gibi problemler görülmektedir. CAP kurallarını belirleyen birçok bilimsel çalışma veklavuz yayımlanmıştır. Bunlardan birisi de Amerikan İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (IDSA)’nın da dahil olduğu American Society ofHealth-System Pharmacists (ASHP) tarafından 2013 yılında oluşturulan ortak klavuzdur. Ancak birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde debazı hastanelerde cerrahi profilaksi rehberlerine tam uyum oranları yüksek düzeylere ulaşmamıştır. Bu çalışmamızda CAP’da uygunantibiyotik seçiminde başarılı olan kliniklerimizin antibiyotik başlama zamanlarının ve profilaksi sürelerinin klavuzlara uygunluğunun neoranda olduğunu araştırmayı amaçladık.
GEREÇ-YÖNTEM: 656 yatak kapasiteli üniversite hastanemizde Ulusal Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Sürveyans Ağı (USHİESA)kapsamında 6 ameliyat tipine özgü cerrahi alan enfeksiyonu (CAE) ve CAP sürveyansı yapılmaktadır. Hastanemizin ameliyat sayısı enyüksek cerrahi kliniklerindeki 2019 ve 2020 yılı verileri İNFLİNE sisteminde geriye dönük incelendiğinde uygun antibiyotik seçim oranları%90’ın üzerinde olan kadın hastalıkları ve doğum ile ortopedi ve travmatoloji klinikleri çalışmaya dahil edilmiştir. Bu kliniklerdeki cerrahi prosedürler için klavuza uygun antibiyotik başlama zamanı insizyondan önceki bir saatlik zaman dilimi, uygun profilaksi süresi ise tek dozveya antibiyotiğin 24 saatten az kullanılması olarak kabul edilmiştir. Değerlendirmeler ASHP klavuzuna göre yapılmıştır.
BULGULAR: CAP sürveyansı yapılan bölümlerdeki cerrahi prosedürler, vaka sayıları, profilaksi uygulanma oranları ve uygun antibiyotikkullanım oranları Tablo 1’de verilmiştir. Koroner arter bypass cerrahisi (n:17) sayısı az olduğundan tabloya dahil edilmemiştir. Çalışmayaalınan kliniklerdeki toplam 2292 vakadaki uygun antibiyotik seçimi, antibiyotik başlama zamanı, profilaksi süreleri ve tam uygunluk oranlarıyıllara göre Grafi 1’de verilmiştir.
TARTIŞMA: Çalışmamızda hastanemizdeki cerrahi bölümlerin CAP uygulamalarına uyum oranlarında belirgin farklılıklar görülmüştür.Antibiyotik ajan seçiminde başarı sağlayan iki bölümden kadın hastalıkları ve doğum kliniği antibiyotik başlama zamanında da çokbaşarılıyken çoğu vakada uygunsuz uzun profilaksi uyguladığı görülmüştür. Ortopedi kliniğiyse vakaların yarısından azında zamanlamave süreye uygunluk sağlayabilmiştir. Hastanemizde hizmet içi eğitimlerde tüm hekimlere akılcı antibiyotik kullanımı ve ayrıca cerrahi bölümlere CAP eğitimleri verilmektedir. Hastane CAP talimatı 2014 yılından itibaren mevcuttur. Cerrahi bölümlere 3 aylık CAP uyumraporları gönderilmektedir. Sorunun çözümü multidisipliner yaklaşım gerektirdiği için enfeksiyon kontrol komitesi toplantılarında CAPkonusunda sorun yaşanan klinikler davet edilerek, başhekimlik, idare, eczane, cerrahi bölüm ve amaliyathane sorumlu öğretim üyelerininde konuya destekleri sağlanmalıdır. Hastane CAP rehberlerinin güncellemeleri ilgili cerrahi bölümler dahil edilerek yapılmalıdır. Cerrahi profilakside uygun antibiyotik ajan seçimi kadar antibiyotik başlama zamanı, uygun dozu ve uygun profilaksi sürelerinin önemi vurgulanmalıdır.
Anahtar Kelimeler:
Antibiyotik Başlama Zamanı, Cerrahi Profilaksi, Rehbere Uygunluk, Profilaksi Süresi, Uygun Antibiyotik Seçimi