Bu çalışmanın amacı, Muş ilinde görülen ve özellikle aşiretler arasında yaşanan birtakım anlaşmazlıkların çözümünde rol oynayan kanaat önderlerinin hangi konularda ve ne düzeyde etkili olduklarını tespit etmektir. Bu bağlamda kanaat önderlerinin çözüm ürettikleri konulara nasıl müdahale ettikleri ve uyguladıkları yöntemlerde hangi ölçütleri referans aldıkları anlaşılmaya çalışılmıştır. Nitel araştırma yaklaşımıyla yürütülen bu çalışmada Muş’ta yaşayan ve kartopu örnekleme yoluyla ulaşılan 10 kanaat önderiyle yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırma verilerinin toplanmasında, açık uçlu bir görüşme formu uygulanmış ve verilerin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma bulgularında; aşiretlerin özellikleri, aşiretlerde görülen anlaşmazlık ve çatışmaların ortaya çıkış nedenleri, kimlere kanaat önderi dendiği, kanaat önderlerinin ne gibi roller üstlendikleri ve çözüm üretirken uyguladıkları yöntemlere yer verilmiştir. Araştırma sonucunda Muş’ta aşiret sistemine bağlı geleneksel toplum yapısının hâkimiyetini devam ettirdiği ve bu nedenle kanaat önderlerinin toplumsal yaşamda etkili bir aktör olduğu anlaşılmıştır. Muş’ta yaşanan anlaşmazlık ve çatışmaların çözümünde dini inancın ve kültürel değerlerin karar alma süreçlerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Kanaat önderlerinin çözüm üretirken söz konusu değer ölçütlerini referans alarak geliştirdikleri tepkilerin toplumsal yaşamda olumlu bir karşılığı olduğu anlaşılmıştır.
The aim of this study is to determine on which issues and to what extent the opinion leaders who play a role in the resolution of certain conflicts in Muş province, especially those between tribes, are effective. In this context, it was tried to understand how opinion leaders intervene in the issues they produce solutions and which criteria they refer to in the methods they apply. In this study, which was conducted with a qualitative research approach, face-to-face interviews were conducted with 10 opinion leaders living in Muş and reached through snowball sampling. An open-ended interview form was used to collect research data and descriptive analysis method was used to analyze the data. The research findings include the characteristics of the tribes, the reasons for the emergence of disagreements and conflicts in the tribes, who is called an opinion leader, what roles the opinion leaders assume and the methods they apply in finding solutions. As a result of the research, it was understood that the traditional social structure based on the tribal system continues to dominate in Muş and therefore opinion leaders are effective actors in social life. It has been concluded that religious beliefs and cultural values are effective in decision-making processes in the resolution of disputes and conflicts in Muş. It has been understood that the reactions developed by opinion leaders with reference to these value criteria while producing solutions have a positive response in social life.
