Akademik Veri Yönetim Sistemi
İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.15, sa.4, ss.461-498, 2023 (Hakemli Dergi)
ÖZ
Politik aktörler ve medya neredeyse ilk zamanlardan beri kamu gündemi
üzerinde etkili olabilmeyi amaç edinmiştir. Bu çalışmada gündem belirleme
kuramı çerçevesinde medya gündeminin nasıl belirlendiğine odaklanılmakta,
Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerilimli ilişkinin iki ülke medyasında nasıl
ele alındığı karşılaştırmalı bir şekilde incelenmektedir. Çalışmanın temel
hipotezi “rastlantısal” bir olay olan ve Türkiye’de yaşanan 6 Şubat depreminin
iki ülke medyasının gündemini ve haberlerde kullanılan dili radikal bir şekilde
değiştirdiğidir. Çalışmada, “Milliyet” ile “Proto Thema” gazetesinin web
sayfasında 6 Ekim 2022 ile 6 Mart 2023 tarihleri arasında yayınlanan haberler,
içerik analizi yöntemi ile belirli temalar çerçevesinde incelenmiş; elde edilen
veriler deprem öncesi ve deprem sonrası olmak üzere iki bölüm şeklinde
değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu değerlendirmede ulaşılan bulgulardan
elde edilen veriler sonucunda, deprem öncesi yayınlarda her iki gazetenin de
gündeminin belirlenmesinde Türkiye ve Yunanistan arasında geçmişe uzanan
gerginliklerin ana tema olduğu görülmüştür. İki ülkenin de medyasının gündeminde
yer alan haberlerin gerginliği tırmandıran ve kışkırtıcı bir dil ile yazıldığı tespit
edilmiştir. Türk ve Yunan medyasının gündemini asıl belirleyen gücün politik
aktörlerin söylemleri ve diğer basın kuruluşlarının yayınladığı haberler olduğu
11Geliş tarihi: 16.06.2023 – Kabul tarihi: 09.08.2023, DOI: 10.17932/IAU.IAUSBD.2021.021/iausbd_v15i4003
Araştırma Makalesi-Bu makale iThenticate programıyla kontrol edilmiştir.
Copyright © İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
462
İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi - İAÜD - ISSN: 2757-7252, Ekim 2023 Yıl 15 Sayı 4
görülmüştür. Fakat 6 Şubat 2023 tarihinde Türkiye’de meydana gelen ve yaklaşık
50 bin insanın ölümüne neden olan 7.7 büyüklüğündeki deprem sonrası dönemi
incelediğimiz çalışmanın ikinci bölümünde iki gazetenin gündeminde çarpıcı ve
kökten bir değişimin yaşandığı görülmüştür. Araştırmanın sonucunda, deprem
öncesi dönemde Türk ve Yunan gazetelerinin gündeminde ön sıralara çıkan,
gerilime neden olan problemlerin depremin ardından da orta yerde durmasına
ve bu problemlere çözüm üretilememesine rağmen gündemin radikal bir şekilde
değiştiği görülmüştür. Bunun nedeni ise kamunun gerçek gündeminin medya
gündeminin belirlemesinde etkili olduğudur. 6 Şubat depremini uluslararası
ilişkiler ve medya bağlamında farklı bir perspektiften ele alan, Türk-Yunan
ilişkilerinde yalnızca medya ve politikacıların değil halkın da etkili olduğunu
gösteren ve gündem belirlemede medya ve politika kadar kamunun da etkili
olduğunu ortaya koyan çalışmanın alanda çalışan akademisyenlere katkı sunacağı
düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Gündem Belirleme, Medya Gündemi, Türk-Yunan İlişkileri,
Milliyet Gazetesi, Proto Thema.