Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, vol.12, no.1, pp.51-62, 2024 (Peer-Reviewed Journal)
In the study, it is aimed to determine the effects of deferred tax assets, tax planning and profitability
levels on the profit smoothing of businesses traded in the Borsa Istanbul (BIST) food and beverage index. In this
direction, data on the profit/loss statement and financial position statements of the companies traded in the food
and beverage index for the years 2013 and 2022 were used. Scores obtained from the Eckel (1981) index were
used to decide whether businesses are making profit smoothing. The deferred tax asset variable is calculated by
dividing the change in the deferred tax asset item of the businesses by the deferred tax asset of the previous period.
The tax planning variable is determined by dividing the net profit for the period by the profit before tax for the
same period. In the financial performance dimension, the return on assets formulation, which is calculated by
dividing the profit before tax by the total assets, is used. According to the results obtained from the study in which
the logistic regression method was used, it was observed that the independent variables of deferred tax asset and
return on assets had no effect on profit smoothing. However, it was determined that the tax planning independent
variable had a negative and significant effect on the profit smoothing dependent variable.
Çalışmada Borsa İstanbul (BIST) gıda ve içecek endeksinde işlem gören işletmelerin kar düzleştirmeleri üzerinde ertelenmiş vergi varlığı, vergi planlaması ve finansal performans düzeyinin etkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu doğrultuda gıda ve içecek endeksinde işlem gören işletmelerin 2013 ve 2022 yıllarına ilişkin kar/zarar tablosu ve finansal durum tablolarına ilişkin veriler kullanılmıştır. İşletmelerin kar düzleştirme yapıp yapmadığına karar verebilmek için Eckel (1981) endeksinden elde edilen skorlar kullanılmıştır. İşletmelerin ertelenmiş vergi varlığı kalemindeki değişimin bir dönem önceki ertelenmiş vergi varlığına bölünmesi suretiyle ertelenmiş vergi varlığı değişkeni hesaplanmıştır. Vergi planlaması değişkeni dönem net karının, aynı dönemdeki vergi öncesi kar kalemine bölünmesiyle belirlenmiştir. Finansal performans boyutunda ise vergi öncesi karın aktif toplamına bölünmesiyle hesaplanan aktif karlılığı formülasyonu kullanılmıştır. Lojistik regresyon yönteminin kullanıldığı çalışmadan elde edilen sonuçlara göre ertelenmiş vergi varlığı ve aktif karlılığı bağımsız değişkelerinin kar düzleştirme üzerinde etkisi olmadığı gözlemlenmiştir. Fakat vergi planlaması bağımsız değişkeninin kar düzleştirme bağımlı değişkeni üzerinde negatif ve anlamlı bir etkisi olduğu tespit edilmiştir.