Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kutadgubilig, cilt.27, sa.27, ss.131-152, 2015 (Hakemli Dergi)
Bu çalışmanın amacı, ‘Tanrı’nın mutlak kudret sıfatı nasıl anlaşılmalıdır?’ sorusuna felsefi bir yanıt aramaktır. Teistik düşünceye göre Tanrı her-şeyi-bilen, her-şeye-gücü-yeten ve ahlaken mükemmel olan bir varlıktır. Tanrı’nın söz konusu niteliklere özsel olarak sahip olması ile mükemmel bir varlık olması arasında doğrudan bir ilişki vardır. Bu açıdan bakıldığında Tanrı olarak tasavvur edilen bir varlığın mutlak bilgi, kudret ve iyi gibi sıfatlara sahip olması mantıksal bir zorunluluktur. Böylece, Tanrı’nın mutlak kudrete sahip olduğu düşüncesi O’nun gücünü aşan hiç bir durumun olmadığı; O’nun her-şeyi-yapabildiği anlamına gelir. Burada, ‘Tanrı her-şeyi yapabilir’ önermesi ile kastedilen şeyin ‘Tanrı mantıksal olarak mümkün olan her-şeyi- yapabilir’ anlamına geldiği iddia edilmektedir. Bu açıdan Tanrı’nın yaptığı ‘şeyler’in mantıksal bir tutarlılık içermesi zorunlu bir durumdur. Tanrı’nın ezeli ve zorunlu doğruları (mantığın ve matematiğin doğruları gibi) değiştirebileceğini ve çelişik/tutarsız önermeleri birlikte doğru yapabileceğini; bunun Tanrı için mümkün olduğunu söylemenin neden olabileceği önemli sorunlar vardır. Dolayısıyla ‘yapılması mantıksal olarak imkânsız olan bir şeyin Tanrı tarafından yapılamaması O’nun kudretine (gücüne) herhangi bir halel getirmez’ düşüncesi bu çalışmanın temelini oluşturmaktadır.