Akademik Veri Yönetim Sistemi
9th International Aegean Congress on Social Sciences & Humanities, İzmir, Türkiye, 23 - 25 Şubat 2024, ss.468-469
“Başta karstlaşma süreçleri olmak üzere zaman zaman diğer dış kuvvetler ve tektonizma doğrultusunda şekillenen, genellikle tabanı düz, etrafı dağlar ve/veya tepelerle çevrili ve çoğu zaman kapalı karakterde bulunan karstik ovalar” olarak tanımlanabilecek olan polyeler en büyük karstik yüzey şekilleridir. Muğla Şehri ve yakın çevresi litoloji itibariyle nispeten kalın kalker kütlelerden oluştuğu için “Muğla Kalker Platosu” olarak isimlendirilmektedir. Plato, genel hatları ile Menteşe Platosu’nun bir bölümünü oluşturmakla birlikte kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanım gösteren Doğu Menteşe Dağları ve Batı Menteşe Dağları’nın arasında yer alır. Platoda düşey yönde karstik gelişimden ziyade yanal yönde karstlaşma hakimdir. Bu nedenle sığ karstın karakteristiği olan birçok polye birbirlerine çok yakın konumlarda gelişim göstermiştir. Çalışma içerisinde Muğla Kalker Platosu güneyinde yer alan Akkaya, Beyoğlu, Yenice-Yerkesik-Gülağzı, Kızılağaç-Çamköy, Ula ve Büyük Kuyucak polyeleri ele alınmış ve söz konusu polyelerin oluşum süreçleri, morfolojik özellikleri, polyelerdeki doğal ortam-insan ilişkisi incelenmiştir. Bunun için hem her bir polyede arazi çalışması yapılmış hem de bu süreçte yerel halk ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Akabinde ilgili kurum ve kuruluşlardan gerekli veri ve belgeler temin edilerek toplanan veriler literatürle desteklenmiş ve alanın morfolojik karakterini yansıtmak adına 1/25.000 ölçekli topografya ve jeoloji haritaları kullanılarak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile görsel analizler yapılmıştır. Yapılan araştırmada yöre halkının üzerinde yaşadığı karst ortamını karsta dair herhangi bir bilgiye sahip olmadan kullanmalarının polyelerde çok sayıda çevresel, ekolojik ve beşeri problemlere sebep olduğu belirlenmiştir. Yaşanan problemlerin çözümü, yöredeki insan-karst etkileşiminin en doğru şekilde yürütülmesi ve hem karstın hem de beşeri hayatın sürdürülebilirliği için ise yerel halkın da içerisinde bulunduğu kapsamlı bir karstik alan yönetim modelinin tasarlanması ve hayata geçirilmesi büyük önem taşımaktadır.
Anahtar Kelimeler: Karst, Polye, Muğla, Ula, Karst Yönetimi.
Poljes, which can be defined as “Karst plains that are shaped primarily by karstification processes from time to time, other external forces and tectonism, usually the base is flat, surrounded by mountains and/or hills, and mostly in closed character.” are the largest karst surface shapes. Muğla City and its immediate surroundings are called "Muğla Limestone Plateau" because they consist of relatively thick limestone masses in terms of lithology. While the plateau forms a part of the Menteşe Plateau in general terms, it is located between the Eastern Menteşe Mountains and the Western Menteşe Mountains, which extend in the northwest-southeast direction. Platoda dikey karstik gelişmeden ziyade yanal karstlaşma hakimdir. For this reason, many poljes, which are characteristic of shallow karst, have developed in very close locations to each other. In the study, Akkaya, Beyoğlu, YeniceYerkesik-Gülağzı, Kızılağaç-Çamköy, Ula and Büyük Kuyucak poljes, located in the south of Muğla Limestone Plateau, were discussed and the formation processes, morphological features, and natural environment-human relationship in the poljes were examined. For this purpose, field work was carried out in each polje and interviews were held with local people during this process. Subsequently, the necessary data and documents were obtained from relevant institutions and organizations and the collected data was supported with literature. In addition, visual analyzes were made with Geographic Information Systems (GIS) using 1/25,000 scale topography and geology maps to reflect the morphological character of the area. In the research, it was determined that the local people used the karst environment they live on without having any knowledge about karst, and as a result, many environmental, ecological and human problems occurred in the poljes. For this reason, it is of great importance to design and implement a comprehensive karst area management model, including the local people, for the solution of the problems experienced, for the human-karst interaction in the region to be carried out in the most accurate way, and for the sustainability of both the karst and human life.
Keywords: Karst, Polje, Muğla, Ula, Karst Management.