Rekabet stratejilerinin firma performansına etkisi


Creative Commons License

Karahan K. S.

Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü Dergisi, cilt.5, sa.2, ss.111-118, 2023 (Hakemli Dergi)

Özet

Amaç: Firmalarda uygulanan rekabet stratejilerinin firma performansına etkisini ortaya koymak ve rekabet avantajında hangi stratejinin daha fazla tercih edildiğini belirlemektir.

Yöntem: Araştırmanın örneklemi Van’da faaliyet gösteren 359 adet KOBİ’den oluşmaktadır. Firmalar hakkındaki bilgiler anket yöntemi ile toplanmış ve analizler SPSS 23 ve AMOS 24 ile yapılmıştır. Veri analizleri için firmaların özelliklerine ilişkin tanımlayıcı frekans analizleri yapılmış, normallik dağılımı analizi, doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır.

Bulgular: Rekabet stratejilerinin (𝑅 2=0,10; F=39,71; p<0,001) firma performansı üzerine pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu (β=0,316; p=0,000) belirlenmiştir. Porter’ın rekabet stratejileri boyutlar düzeyinde incelendiğinde, maliyet liderliği stratejisinin (𝑅 2=0,085; F=33,09; p<0,001) firma performansı üzerine pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkisinin olduğu (β=0,291; p=0,000), farklılaştırma stratejisinin (𝑅 2=0,006; F=2.26; p>0,005) firma performansı üzerinde anlamlı bir etkiye sahip olmadığı (β=0,079; p=0,134), odaklanma stratejisinin (𝑅 2=0,024; F=8,89; p<0,005) firma performansı üzerine pozitif yönlü ve istatistiksel olarak anlamlı bir etkiye sahip olduğu (β=0,156; p=0,003) belirlenmiştir.

Sonuç: Porter’ın rekabet stratejilerinin KOBİ’lerde uygulanmasının firma performansını artırdığı ve bu stratejilerden rekabet avantajında en fazla tercih edileninin maliyet liderliği stratejisi olduğu sonucuna varılmıştır. 

 Aim: The aim of the research is to reveal the effect of competitive strategies implemented in companies on company performance and to determine which strategy is used more in competitive advantage.

Method: The sample of the research consists of 359 SME’s operating in Van. Information about the companies was collected by survey method and analyzes were made with SPSS 23 and AMOS 24. Descriptive frequency analyzes were conducted regarding the characteristics of the companies, and normality distribution analysis, confirmatory factor analysis, correlation and regression analyzes were used.

Findings: It was determined that competetive strategies (R2=0.10; F=39.71; p<0.001) had a positive and statistically significant effect on company performance (β=0.316; p=0.000). When Porter's competitive strategies are examined at the dimension level, it is seen that the cost leadership strategy (R2=0.085; F=33.09; p<0.001) has a positive and statistically significant effect on firm performance (β=0.291; p=0.000), differentiation strategy (R2=0.006; F=2.26; p>0.005) did not have a significant effect on firm performance (β=0.079; p=0.134), focus strategy (R2=0.024; F=8.89; p<0.005) was determined to have a positive and statistically significant effect on company performance (β=0.156; p=0.003).

Results: It has been concluded that the application of Porter's competitive strategies in SMEs increases company performance and that the most preferred of these strategies in competitive advantage is the cost leadership strategy.