Akademik Veri Yönetim Sistemi
3rd International Conference on Recent Academic Studies ICRAS 2024, Konya, Türkiye, 3 - 04 Aralık 2024, cilt.1, ss.455-457
Çıkarımsal istatistik veya istatistiksel sonuç çıkarım, bir popülasyonu temsil eden ve bu popülasyondan alındığı varsayılan örnekten elde edilen bilgiyi kullanarak, popülasyon parametreleri hakkında karar verme sürecidir. Teorik olarak popülasyonların, sonsuz veya sonsuza yakın sayıda birey yada nesne içerdiği varsayıldığından, eldeki sınırlı sayıda birey içeren örnekten yararlanarak, popülasyon parametrelerine ilişkin karar verme sürecinde hata yapılması kaçınılmazdır. Çıkarımsal istatistikte en önemli hatalar; Tip I ve Tip II hatalardır. “” ile gösterilen Tip I hata, yanlış pozitif sonuç olarak da bilinirken “” ile gösterilen Tip II hata, yanlış negatif sonuç olarak bilinir. Tip I ve Tip II hata kadar yaygın olmasa da Tip III ve Tip IV hatalar da vardır. Tip III hata iki şekilde ifade edilebilir. Bunlardan birincisi, yapılan herhangi bir tek taraflı hipotez testi sonucunda, test hipotezinin doğru bir şekilde reddedilmesi, ancak yanlış bir yön kararının verilmesi ile nedenin veya sebebin yanlış olarak ifade edilmesidir. Diğer bir ifadeyle Tip III hata, gerçek durumun tersi yönde bir farkın, doğru bir şekilde belirlenmesidir. Tip III hatanın ikinci açıklaması ise; yapılan test sonucunda, test (sıfır) hipotezinin doğru bir şekilde reddedilmesi, ancak bunun yanlış bir nedene atfedilmesidir. Diğer bir ifade ile test hipotezinin doğru bir şekilde reddedildiği, ancak ret sebebinin yanlış olduğu durumdur. Test (sıfır) hipotezinin, doğru bir şekilde reddedilmesi, ancak sonuçları yorumlarken hata yapılması durumunda ise Tip IV hata yapılmış olur. Bu çalışmada; Tip I, Tip II, Tip III ve Tip IV hata kavramlarının, genel özellikleri ile açıklanması amaçlanmıştır.