Amaç: Bu çalışma, Van deneme ve uygulama alanında kuru şartlarda yazlık yetiştirme sezonunda nohut bitkisinde fosfor ve çinko uygulamalarının, verim ve verim öğeleri üzerine etkilerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Materyal ve Yöntem: Çalışma, 2015-2016 yılları arasında kuru şartlarda yazlık yetiştirme sezonunda Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Ziraat Fakültesi deneme ve uygulama alanında yürütülmüştür. Deneme, tesadüf bloklarında faktöriyel deneme desenine göre 3 tekerrürlü olacak şeklide kurulmuştur. Çalışmada fosfor dozları TSP formunda 3 doz (0, 4, 8 kg da-1) ve çinko, %8’lik Zn kileyt formunda 4 doz (0, 100, 200, 300 ml 100-1) olacak şekilde uygulanmıştır. Çalışmada bitki boyu (cm), ilk bakla yüksekliği (cm), dal sayısı (adet bitki-1), tane sayısı (adet bitki-1), hasat indeksi (%), 100 tane ağırlığı (g), protein oranı (%), biyolojik verim (kg da-1), tane verimi (kg da-1) gibi parametreler incelenmiştir. Araştırma Bulguları: Denemede iki yılın ortalama değerleri bakımından fosfor ve çinko dozlarının bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, dal sayısı, bitkide bakla sayısı ve tane sayısı üzerine etkisi istatistiksel olarak önemsiz görülmüştür (P>0.05). Hasat indeksi, Biyolojik verim, 100 tane ağırlığı ve tane verimi gibi parametreler ise istatistiksel olarak önemli görülmüştür (p<0.05). Araştırma sonucunda, en yüksek tane verimi 108.10 kg da-1 ile fosforun 8 kg da-1 x 300 ml 100-1 çinko dozundan elde edilmiştir. Sonuç: Çalışmanın yürütüldüğü iklim ve toprak koşulları ve benzer koşullara sahip alanlarda yapılabilecek nohut yetiştiriciliğinde bu fosfor ve çinko dozlarının tavsiye edilebileceği sonucuna varılmıştır.
Objective: The study was conducted to determine the effects of phosphorus and zinc on yield and yield components in chickpea plants in the trial and application area of Van, during the summer growing season under dry conditions. Materials and Methods: The experiment was conducted as a factorial trial design with 3 replications in random blocks. In the study, phosphorus doses were applied in the form of TSP in 3 doses (0, 4, 8 kg da-1) and zinc in the form of 8% Zn kileyt in 4 doses (0, 100, 200, 300 ml 100-1). In the study, the parameters such as, plant height (cm), first pod height (cm), number of branches (pieces plant-1), number of grains (pieces/plant), harvest index (%), 100 grain weight (g), protein rate (%), biological yield (kg da-1), and grain yield (kg da-1) were examined. Results: In the research, the effect of phosphorus and zinc doses on plant height, first pod height, number of branches, number of pods per plant, and number of grains was found to be statistically insignificant (P>0.05) in terms of the average values of the two years. Parameters such as harvest index, biological yield, 100-grain weight, and grain yield were found to be statistically significant (p<0.05). As a result of the research, the highest grain yield of 108.10 kg da-1 was obtained from the dose of 8 kg da-1 of phosphorus and 300 ml 100-1 of zinc. Conclusion: It was concluded that these phosphorus and zinc doses can be recommended for chickpea cultivation in areas with similar climate and soil conditions where the study was conducted.
