Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. ULUSLARARASI VETERİNER BİYOKİMYA VE KLİNİK BİYOKİMYA KONGRESİ, Van, Türkiye, 23 - 25 Mayıs 2024, ss.1
Mikroplastikler, çevresel kirliliğin giderek artan ve yaygın bir bileşeni olarak son yıllarda dikkat çekmektedir. Özellikle, mikroplastiklerin otoimmün hastalıklar üzerindeki etkileri merak edilen araştırma konularından birisidir. Bu kapsamda çalışmada mikroplastiklerin psöriazisle ilişkili inflamasyonda potansiyel etkileri sunulmuştur. Mikroplastikler su, toprak ve havaya yayılabilen, 5 mm ile 1 µm arasında boyutları değişken olan küçük plastik parçacıklardır (Shi et al., 2023). Mikroplastiklerin insanlar üzerindeki etkilerini anlaşılması, bu partiküllerin vücutta birikme eğilimine bağlıdır. Son yıllarda yapılan araştırmalar, mikroplastiklerin insan sağlığı üzerindeki potansiyel etkileri üzerine eğilirken, kronik inflamatuar hastalıklar üzerindeki etkileri hakkında yeterli çalışma mevcut değildir. Mikroplastikler, çeşitli kimyasal katkı maddeleri içerdikleri veya çevreden zararlı maddeleri absorbe edebildikleri için deri veya inhalasyon yoluyla, uzun vadede lokal inflamatuar yanıtları tetikleyebilirler. Böylece immün sistemde TNF-α, IL-17, IL-6 gibi proinflamatuar sitokinlerin salınımını indükleyerek proinflamatuar ortama yol açabilirler. Psöriazis anormal kerotinositlerin hiperproliferasyonu ile karakterize edilen otoimmün inflamatuar bir deri hastalığı olması nedeniyle, mikroplastiklerin psöriatik inflamasyon sürecine katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. Araştırmalar, mikroplastiklerin immün sistemi modüle ederek otoimmün tepkileri tetikleyebildiğini veya mevcut otoimmün hastalıkların şiddetini artırabildiğini öne sürmektedir (Qian et al., 2023). Ayrıca, mikroplastiklerin serbest radikallerin oluşmasını teşvik ederek oksidatif stresi artırdığı ve vücuttaki hormon dengesini bozarak endokrin sistemi olumsuz etkilediği raporlanmıştır (Ivarsson et al., 2023). Bu etkiler, psöriaziste inflamatuar süreçleri indükleyebildiğinden psöriatik lezyonlarının şiddetini ve sıklığını daha da kötüleştirebilir. Diğer taraftan mikroplastiklerin çevresel maruziyet düzeylerinin kontrol edilmesinin güç olması ve bireylerin maruz kaldığı mikroplastik türleri ve miktarlarının büyük ölçüde değişkenlik gösterebilmesi, psöriazisin multifaktöriyel doğası ile birleştiğinde mikroplastiklerin inflamatuvar deri hastalıkları üzerindeki etkilerinin detaylı incelenmesini zorlaştırmaktadır. Mevcut kanıtlar, mikroplastikler ve psöriazis arasındaki bu kompleks ilişkiyi kesin olarak aydınlatabilecek bilimsel verilerin yetersiz olduğuna işaret etmektedir. Gelecekte, mikroplastiklerin psöriazis üzerindeki direkt etkilerini aydınlatmak için daha fazla preklinik ve epidemiyolojik araştırmaya ihtiyaç vardır. Bu araştırmalar, mikroplastik maruziyetinin azaltılması ve psöriazis gibi inflamatuvar deri hastalıkları tedavisinde daha etkili yönetim için stratejiler geliştirmemize yardımcı olabilir.
Anahtar kelimeler: Psöriazis, Mikroplastikler, İnflamasyon, İmmün sistem