İŞ KAZALARI VE KAYIT DIŞI İSTİHDAM ARASINDAKİ İLİŞKİYE DAİR BİR GÖRÜNÜM: VAN ÖRNEĞİ


Ersezer Ö., Zorlu M.

12. Uluslararası GAP Zirvesi Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Gaziantep, Türkiye, 29 - 31 Mayıs 2024, ss.911-918

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Gaziantep
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.911-918
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Klasik iktisat anlayışına göre, mal ve işgücü piyasaları devlet ya da işçi sınıfı örgütleri tarafından herhangi bir müdahaleye gerek duyulmaksızın ideal bir şekilde işleme potansiyeli ve kapasitesine sahiptir. Bu yaklaşımın, temel güdüsü kar olgusunun sürekli ve büyütülerek sürdürülmesi olan kapitalizm açısından hayli naif olduğu bugün bizzat kapitalist ekonomilerin sözcüleri tarafından kabul edilmektedir. Emek piyasalarına dair en fazla düzenlemenin en gelişmiş kapitalist ülkelerde olması bu bağlamda tesadüf değildir. Güçlü kapitalist ülkeler aynı zamanda düzenleyici devlet, sivil toplum, işçi örgütleri, kamuoyu baskısı gibi olguların da sesini güçlü şekilde duyurduğu ülkelerdir. Gelişmekte olan ya da eksik kapitalistleşmiş olarak nitelendirilen ülkelerde ise bu unsurların sesinin görece az duyulduğu öne sürülebilir. Dolayısıyla, bugün işgücü piyasaları açısından en kötü tabloyu kapitalist rekabette en geride kalanlar sergilemektedir. Türkiye bu gruptaki ülkelere bir örnek olarak gösterilebilir. Türkiye’deki işgücü piyasaları özellikle iş kazaları konusunda Avrupa geneline göre hatırı sayılır bir şöhrete sahiptir. Ulusal gazetelerde ve televizyon kanallarında iş kazalarıyla ilgili haberlere hemen hemen her gün rastlamak mümkündür. İşgücü piyasalarının en problemli konusu olan iş kazalarına neden olan faktörler kayıt dışı istihdamın büyüklüğü, yüksek işsizlik oranları, denetimden sorumlu kamu kurumlarının yetersizliği ve eksik denetim, eğitimsizlik, işgücünü kısa sürede çok fazla arttıran kontrolsüz göç, yetersiz kamuoyu baskısı olarak sıralanabilir. Bu çalışmada, diğer faktörlerin veri alınması suretiyle, spesifik olarak iş kazaları ve kayıt dışı istihdamın büyüklüğü arasındaki ilişki üzerine bir perspektif geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Araştırma alanı olarak ise, Türkiye’deki bölgele rarası gelişmişlik farkları ve işsizlik konusunda ülke geneline göre sonuncu sırada olan Van ili tercih edilmiştir. TÜİK verileri, konuyla ilgili olarak yayınlanmış metinler, uzman görüşleri ve son olarak basında çıkan haberler kaynak olarak kullanılacaktır.

According to classical economic theory, goods and labor markets have the potential and capacity to function ideally without any intervention from the state or labor organizations. Today, it is acknowledged by the spokespersons of capitalist economies themselves that this approach is quite naive in terms of capitalism, whose primary motive is to maintain and continuously increase profits. It is not a coincidence that the most regulation of labor markets is found in the most developed capitalist countries. Strong capitalist countries are also those where the voices of regulatory states, civil society, labor organizations, and public pressure are heard strongly. In developing or semi-capitalist countries, these elements are relatively less heard. Therefore, today, the worst scenarios in labor markets are exhibited by those lagging behind in capitalist competition. Turkey can be shown as an example of countries in this group. Labor markets in Turkey have a considerable reputation, especially regarding workplace accidents compared to the rest of Europe. It is possible to encounter news about workplace accidents almost every day in national newspapers and television channels. The factors causing workplace accidents, which are the most problematic issue in labor markets, can be listed as the size of informal employment, high unemployment rates, the inadequacy and insufficient oversight of public institutions responsible for inspection, lack of education, uncontrolled migration that rapidly increases the workforce, and insufficient public pressure. In this study, by taking other factors as given, it is specifically aimed to develop a perspective on the relationship between workplace accidents and the size of informal employment. The research area chosen is Van province, which ranks last in terms of interregional development differences and unemployment in Turkey. Data from TUIK (Turkish Statistical Institute), published texts related to the subject, expert opinions, and news reports will be used as sources.