Emniyet Genel Müdürlüğü Belgelerinde Mehmet Akif Ersoy’un Yurt Dışı Faaliyetleri


Creative Commons License

Teke C.

VAKANUVIS - INTERNATIONAL JOURNAL OF HISTORICAL RESEARCHES, cilt.10, sa.2, ss.2415-2450, 2025 (Hakemli Dergi)

Özet

Mehmet Akif Ersoy, manevi lider vasfını taşıyan önemli bir şahsiyet olarak Millî Mücadele’ye tam destek vermesine karşın,  Cumhuriyet Dönemi’ndeki siyasi ve toplumsal değişimlerden rahatsızlık duydu. Bu da onu Türkiye’den uzaklaşmaya ve daha sakin bir yaşam sürmek için Mısır'a gitmeye yöneltti. Bu süreçte Cumhuriyet ve inkılaplar aleyhinde bir söylemde bulunmamasına karşın, 1935 yılında Türkiye Cumhuriyeti rejimine muhalif bir grubun misafiri olarak Antakya’da bulunması devletin dikkatini çekti. Uzun yıllar Mısır’da yaşadıktan sonra ağır hastalığı nedeniyle 1936’da Türkiye’ye döndü ve ömrünün son günlerini kendi topraklarında geçirmek istedi. Memlekete dönse de bedenen ve ruhen büyük bir yorgunluk içinde, bir nevi tecrit altında bir yaşam sürdü. Çünkü Cumhuriyet Hükümeti, olası irticaî hareketlerinden duyduğu kaygıyla Mehmet Akif’i yurtdışında olduğu gibi Türkiye’ye döndükten sonra da yakından takip etti. Dolayısıyla kendisine yöneltilen ithamlar ve dönemin siyasal atmosferinden dolayı, vatanında dahi huzurlu bir ortam bulamadı. Bu çalışmada, Mehmet Akif’in yurt dışındaki faaliyetlerinin ve Türkiye’ye dönüş sürecinin, Cumhuriyet rejiminin güvenlik politikaları çerçevesinde nasıl değerlendirildiği irdelenmektedir.