Van Tıp Dergisi, cilt.27, sa.3, ss.292-296, 2020 (Hakemli Dergi)
Amaç: Ölüm hızlarında yaş dağılımının etkisini ortadan
kaldırmak için standartlaştırma teknikleri kullanılmaktadır. Tıp
dünyasının COVID-19'a bağlı ölüm riskinin yaşa göre
etkilendiği gözlemlerinden yola çıkılan bu çalışmada amaç,
farklı demografik yapılara sahip bazı ülkelerin COVID-19 ile
ilişkili ölüm hızlarını standartlaştırarak karşılaştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Dokuz ülkenin benzer tarihlerdeki
COVID-19 ölüm verileri analiz edilmiştir. Yaşa özgü
ölüm sayılarının veya oranlarının kullanıldığı ülkeler
Avustralya, Kanada, İtalya, Hollanda, Polonya, Güney
Kore, İspanya, İsviçre ve Amerika Birleşik Devletleri‟dir.
Verilere direkt standartlaştırma (direct standardization)
yöntemi uygulanmış ve 9 ülke için hem kaba ölüm hızları
(KÖH), hem de standart ölüm hızları (SÖH) ve yaş
bantlarına göre ölüm hızları hesaplanmıştır.
Hesaplamalarda ölüm hızlarını standartlaştırmak için
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından önerilen standart
popülasyon kullanılmıştır. Ülkeler için yaş bantlarındaki
nüfus tahmini Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü
(Organisation for Economic Co-operation and
Development-OECD) veri platformundan elde edilmiştir.
Bulgular: Bulgular incelendiğinde, İspanya ve İtalya
(grubun en yaşlı ülkeleri) dışında KÖHrank ve SÖHrank
değerleri tüm ülkeler için aynıdır. Ancak, iki ülke
arasındaki ölüm hızlarının karşılaştırılması
hedeflendiğinde, bu karşılaştırma KÖH ile yanıltıcı
olabilir. Örnek olarak, İtalya ve ABD'ye ait KÖH
değerleri İtalya ölüm hızının (milyonda 334.5) ABD ölüm
hızından(milyonda 50.3) 7 kat fazla olduğunu
göstermektedir, ancak bu oran SÖH değerleri dikkate
alındığında (sırası ile 129.7 ve 29.3) 4 olmaktadır. Benzer
olarak, İtalya ve Avustralya'ya ait KÖH oranı 127 iken,
SÖH değerleri dikkate alındığında bu oran 86'dır.
Sonuç: Toplumlardaki ölüm hızları toplumun yaş
yapısından etkilenir. Yaşın etkisini ortadan kaldırması
avantajı nedeniyle ülkeler arasındaki ölüm hızları
karşılaştırması SÖH kullanılarak yapılmalıdır.
Objective: Standardization techniques are used to
eliminate the effect of age distribution at death rates.
Since it has been observed that the risk of deaths due to
COVID-19 is effected by age, this study has been carried
out with the aim of comparing COVID-19 related death
rates of some countries with different demographic
structures by standardizing them.
Materials and Methods: The COVID-19 death data of
nine countries (Australia, Canada, Italy, Netherlands,
Poland, South Korea, Spain, Switzerland and United
States) on similar dates are analyzed. The direct
standardization method was applied on the data. The
standard population used in the calculations is the one
recommended by the World Health Organization (WHO)
for standardizing mortality rates. Population estimation
in age bands were obtained from the OECD data
platform.
Results: The results show that, except for Spain and
Italy (the oldest two of the group), the CDR rank and the
SMR rank values are the same for all of the countries.
But when a comparison of the magnitude of rates
between any two countries is aimed, this comparison may
be misleading with the CDR. As an example, the ratio of
CDRs belonging to Italy and USA is 7, whereas this ratio
is 4 when SMRs are considered. Similarly, for Italy and
Australia these ratios are 127 and 86 respectively.
Conclusion: Death rates in populations are affected by
the age structure of the population. SMR should be used
for comparing the magnitude of death rates between
countries due to its benefit in eliminating the effect of
age.