Gevaş Mezar Taşları Üzerindeki Kitabelerin Aynı Dönem Kırgız Epigrafisi ile Karşılaştırılması


Creative Commons License

Buğrul H.

Akdeniz Sanat Dergisi, cilt.12, sa.22, ss.11-24, 2018 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 12 Sayı: 22
  • Basım Tarihi: 2018
  • Dergi Adı: Akdeniz Sanat Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.11-24
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZ
Mezar taşları form, bezeme ve üzerlerine hakkedilen yazının içeriği gibi farklı özellikleriyle bir toplumun kültür ve sanatında önemli bir yere sahiptirler. Farklı dış etkenlere karşı uzun süre dayanıklı olmalarının bir neticesi olarak da nesiller arasındaki kültürel bağların sağlanmasında çok önemli bir rol üstlenirler. Gevaş’taki Selçuklu dönemi mezar taşları da bu fonksiyonu bu güne kadar en iyi şekilde yerine getirmiştir. Muhteşem görünüşleriyle ve üzerine işlenen anlamlı süsleme ve kitabeleriyle ziyaretçileri büyük bir etki altında tutmaya devam etmektedirler. Gevaş’ta bulunan Selçuklu dönemi tarihi mezar taşları ile ilgili yapılan “Gevaş Mezartaşları” başlıklı yüksek lisans tez çalışmasında söz konusu olan mezar taşlarının biçimsel özellikleri, üzerlerinde bulunan süslemeler ve kitabelere geniş yer verilmekle birlikte aynı dönem veya daha öncesi farklı Türk mezar taşlarıyla olan bağlantılarına yeterince değinilmediği görülmektedir. Çalışmamızda, Gevaş Mezar Taşları içerik bakımından aynı dönem Arapça yazılı Kırgız epigrafisi ve İslam öncesi Türk Mezar Yazıtlarıyla (Yenisey Yazıtları) ile karşılaştırılmıştır. Farklı etkileşimlerinin yanı sıra, aynı kültür ve inançtan beslememesinin bir sonucu olarak aralarında büyük benzerliklerin olduğu görülür.

ABSTRACT
Gravestones, with different characteristics such as the form, decoration and the content
of the inscriptions inscribed on them, have an important place in the culture and art of a society. They also play a very important role in ensuring the cultural ties between generations as they have been resisting different external factors for a long time. The tombstones of the Seljuk period in Gevas have also carried out this function in the best way up to now. With their magnificent appearances and meaningful decorations and inscriptions on them, they continue to make a great impact on visitors. In the post graduate thesis study entitled “The Gravestones of Gevaş”, it is seen that although the information related to the formal characteristics, ornaments and inscriptions included on them have been mentioned widely, their links to different Turkish gravestones that belong to the same era or earlier have not been discussed adequately. In this study, Gevaş Gravestones have been compared with Arabic Kyrgyz epigraphy in terms of their content. It is seen that besides different interactions, as a result of being based on the same culture and belief, both epigraphs show great similarities.