Akademik Veri Yönetim Sistemi
AEGEAN SUMMIT 4th INTERNATIONAL APPLIED SCIENCES CONGRESS, Muğla, Türkiye, 12 - 13 Şubat 2022, ss.38-39
İçme sularının insan ve hayvan dışkısı yanı sıra kontamine olmuş toprakla kirliliğe uğraması
nedeniyle çeşitli paraziter hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Protozoon parazitlerle enfekte olan
konak çevreye çok sayıda ookist ve/veya kist saçmaktadır. Bu ookist ve kistlerin boyutlarının
oldukça küçük ve ağırlıklarının hafif olması sebebiyle bu parazitler doğaya kolaylıkla
yayılmaktadır. Ayrıca, zoonoz da olabilen protozoon parazit türlerinin insan ve hayvan sağlığı
açısından önemleri, özellikle çok düşük ookist ve kist sayısıyla enfeksiyon oluşturabilme
yeteneklerinden kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada Van iline bağlı olan Gevaş, Gürpınar,
Edremit, Erciş, İpekyolu, Tuşba ve Özalp ilçelerinden Haziran ve Eylül 2019 tarihleri arasında
toplamda 109 adet su numunesi alınmıştır. Alınan su numunelerinin 34’ü kuyu, 35’i pınar ve
40’ı şebeke suyudur. Su numuneleri 2,5 litrelik plastik şişelerde toplanmıştır. Alınan örnekler
ışık görmeyen bir yerde en az 24 saat bekletildikten sonra plastik şişelerin dibinde yaklaşık 100
mL kalacak şekilde üst kısımdaki su dikkatlice boşaltılmıştır. 100 mL olan örnekler 2 adet 50
mL’lik falkon tüplerine alındıktan sonra 1200 rpm’de 10 dakika santrifüj edilmiştir. Çökelti
(pellet) kısmı direkt (taze) bakı yöntemiyle incelenen örnekler daha sonra nativ-lugol ve
kinyoun asit fast boyama yöntemleri ile boyanmıştır. Örneklerin incelenmesi Leica (DM500,
Almanya) marka ışık mikroskobu ile yapılmıştır. Su numunelerinin (n=109) incelenmesi
sonucunda toplam altı numunede dört farklı protozoon parazit ookist ve kistine rastlanılmıştır.
Kuyu sularında (n=34) Blastocystis spp. ookistleri ve Entamoeba spp. kistleri iki ayrı numunede
tespit edilirken, Cryptosporidium spp. ookistleri ve Giardia spp. kistleri bir numunede birlikte
tespit edilmiştir. Pınar sularında (n=35) iki ayrı numunede Cryptosporidium spp. ookistleri ve
Giardia spp. kistleri bulunmuştur. Şebeke sularında (n=40) yalnızca bir örnekte
Cryptosporidium spp. ookistine rastlanılmıştır. İnsan ve hayvanlarda su kaynaklı paraziter
hastalıkların önüne geçmek amacıyla temiz içme ve kullanma suyunun sağlanması ve hastalık
kaynağı olma ihtimali olan su kaynaklarının ıslah edilmesi büyük önem taşımaktadır. Önemli
olan diğer noktalar ise henüz kontaminasyona uğramamış olan su kaynaklarının korunması ve
bölgede yaşayan halkın suda bulunabilecek olan protozoon parazitler hakkında
bilinçlendirilmesidir.