Halife Yusuf el-Bâyezidi’nin (öl. 1965) Akîdetü’l-Imân Adlı Risalesinin Hadis Kaynakları

Kalaç R.

Karadeniz 11. Uluslararası Sosyal Bilimler Kongresi, 17-18 Aralık 2022, Rize, Türkiye, 17 - 18 Aralık 2022, ss.115-127

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Rize
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.115-127
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Doğu ve Güneydoğu klasik medrese geleneğinde yetişen âlimlerde kitap telifi yaygın bir durum değildir. Bundan dolayı mezkûr kurumlarda yetişen çok sayıda âlim, sahip olduğu ilmî birikimi yazıya aktarmamış, bilakis kendisini bu ilimle amel etmeye, talebe yetiştirmeye ve irşâd faaliyeti sürdürmeye adamıştır. Ancak Şark Medreselerinde yetişip sahip olduğu birikimi eser telifiyle taçlandırarak sonraki nesillere aktaranlar da olmuştur. Bu âlimlerden birisi de Halife Yusuf el-Bâyezidî’dir (öl.1965). Osmanlının son dönemleriyle Cumhuriyetin ilk yıllarında yaşayan Halife Yusuf, Ağrı’nın Doğubeyazıt ilçesinde yetişen önemli simâlardan birisidir. Eserlerin tamamını Kürtçe olarak kaleme alan Halife Yusuf, bu yönüyle Ahmed-i Hânî’ye (öl.1707) benzetilmiş ve onun ilmî geleneğini sürdürdüğü ifade edilmiştir. Dinî ilimlerin farklı dallarında çok sayıda eser telif ederek interdisipliner bir metot izleyen Halife, Bilhassa İrşadu’l-İbâd, Tufetü’z-Zâkirîn ve Akidetü’l-İmân isimli eserleriyle bilinmektedir. Nitekim bu eserler yıllarca doğu medreselerinde baş ucu kaynağı olarak kabul görmüştür. Bu çalışmada Halife Yusuf’un Eş‘ariyye ekolü görüşlerinin savunulduğu akîde metni olan Akidetü’l-İmân adlı risalesi tetkik edilerek hadis ilmi açısından değerlendirilmiş ve eserin içerdiği hadislerin kaynakları ve sıhhatleri ortaya konulmuştur.