Akademik Veri Yönetim Sistemi
1. BİLSEL INTERNATIONAL SUR SCIENTIFIC RESEARCHES CONGRESS, 10-11 February, 2024, DİYARBAKIR/ TÜRKİYE, Diyarbakır, Türkiye, 10 - 11 Şubat 2024, ss.139-151
Radyasyon kazası, iyonizan radyasyon ile yapılan çalışmalar esnasında, izin verilen sınırların üzerinde radyasyon dozuna maruz kalma veya radyoaktif kontaminasyon varlığıdır. Nükleer santral kazaları, nükleer reaktörler ve yakıt çevrim tesislerinde olmak üzere başlıca iki çeşittir. Bir kaza durumunda öncelikli endişe, yakıt ve fisyon ürünlerini içeren destek yapısının (çekirdek) hasar görmesi ve radyoaktif elementlerin çevreye yayılmasıdır. Reaktör kazaları sonucunda insanın radyasyona maruz kalması genellikle üç şekilde karakterize edilir: bir radyasyon kaynağına yakınlığın bir sonucu olarak vücudun tamamen veya kısmen maruz kalması, dışsal ve içsel ışınlama. Havaya salınan radyoizotoplardan kaynaklanan sağlık tehdidi çeşitli faktörlere (yarı ömür, gaz hali vb) bağlıdır. Radyasyona maruz kalma sonucunda deterministik ve somatik etkiler ortaya çıkabilir. Mevcut çalışmada 1944-2012 yılları arasındaki nükleer kazalar ve etkilerine yer verildi. Uygulama materyali olarak, ücretsiz veri erişim sitesi Kaggle uygulamasından sağlanan ve dünyada meydana gelmiş 28 nükleer kazayı içeren veri seti kullanıldı. Çernobil ile Fukushima nükleer kazaları 7. derece ile en yüksek şiddete sahip kazalardır. Nükleer santral kazaları en çok Amerika Birleşik Devletleri’nde gerçekleşmiştir (13 kaza). Direkt ve indirekt ölümlerin en fazla yaşandığı kaza 1986’da gerçekleşen Çernobil olayıdır. Tüm kazalar incelendiğinde kaza kaynağı olarak %42.9 ile teknik hatalar ilk sırada yer almaktadır.
Sonuç olarak, her ne kadar reaktör başına olayların sıklığı daha az olsa da, populasyona yönelik genel risk hala çok yüksektir. Bu riski etkili bir şekilde azaltmak için, Çernobil ve Fukushima gibi büyük kazaların olasılığının daha iyi tahmin edilmesi ve daha etkili bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: Nükleer Santral Kazası, Sağlık Etkisi, Ülke