Akademik Veri Yönetim Sistemi
2nd International Conference on Recent Academic Studies, Konya, Türkiye, 19 - 20 Ekim 2023, ss.395-400
Bilimsel çalışmalarda değişkenler (özellikler) arasındaki ilişkiler, ilişkinin yapısına göre doğrusal
ve doğrusal olmayan ilişkiler olmak üzere iki başlık altında incelenebileceği gibi aralarındaki ilişkilerin
inceleneceği değişken sayısına göre de basit ilişkiler ve çoklu ilişkiler olarak ifade edilebilir. Değişkenler
arasındaki basit veya çoklu ilişkilerin düzeyi (veya miktarı), yüzde (%) olarak belirlenebileceği gibi
herhangi bir model (veya eşitlik) yardımıyla mutlak miktar olarak da belirlenebilir. Araştırmalarda bağımlı
değişken (output değişkeni, çıktı değişkeni, cevap değişkeni veya yanıt değişkeni) olarak varsayılan
değişkenle, bağımsız değişken veya değişkenler (açıklayıcı değişken veya tahminleyici değişken)
arasındaki ilişkiyi belirlemek üzere kullanılan eşitlikler, genel olarak regresyon modelleri olarak ifade
edilir. Regresyon modellerinde minimum açıklayıcı değişken ile en yüksek doğruluk derecesine sahip
uygun bir modelin belirlenmesi amaçlanmaktadır. En uygun modeli belirlemek üzere karar verme sürecinde
farklı ölçütlerden (kriterlerden) yararlanılmaktadır. Bu ölçütler genel anlamda, model performansını
değerlendirme ölçütleri olarak bilinmektedir. Bağımlı değişkenin sürekli değişken olması durumundaki
modeller için bu performans ölçütleri ‘uyum iyiliği ölçütleri’ (goodness of fit) olarak adlandırılırken,
kategorik değişken olması durumunda, ‘tahmin (kestirim) iyiliği ( goodness of prediction) ölçütleri olarak
ifade edilmektedir. Bu çalışmada; bağımlı değişkenin sürekli ve kategorik olması durumunda kullanılabilen
model performans ölçütlerine değinilmiştir. Sonuç olarak, çalışmanın, model performans değerlendirme
ölçütlerini kısmen de olsa derleyip birlikte sunan bir çalışma olması özelliğiyle literatüre katkı
sağlayabileceği ve araştırmacılara yardımcı olabileceği vurgulanmıştır.