The Plant Decoration Samples in Tao-Klarjeti Region Related to The Religious Architecture


Korkut T.

International Conference on Science and Education, Antalya, Türkiye, 26 - 29 Ekim 2017, ss.8-9

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.8-9
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

TAO-KLARCETİ BÖLGESİ DİNİ MİMARİSİNDE GÖRÜLEN BİTKİSEL BEZEME ÖRNEKLERİ

Tarihi kaynaklara göre “Tao-Klarceti” olarak bilinen;  Artvin, Erzurum, Ardahan ve Kars illerini kapsayan bölgede, başta Doğu Roma İmparatorluğu (Bizans) olmak üzere, İran (Pers-Sasani) ve daha sonra da Gürcü Bagratlı Hanedanlığı’nın (8-14. yy.) hâkimiyet kurduğu ve bunu mimari ve sanat alanında da görünür kıldıkları gözlenmektedir.

Hıristiyanlığın bölgeye yayılmasından sonra, bölgede kültürel doku belirginleşmiş ve Bagratlılar döneminde Tao-Klarceti’de inşa edilen anıtsal yapılar, günümüze önemli bir kültürel miras olarak kalmıştır.  Bagratlı dönemine tarihlenen birçok manastır ve kilise yapısının mevcut olduğu çeşitli araştırma ve yayınlarla bilinse de; bu yapılarda dikkat çeken ve özgün bir üslupla tasvir edilmiş zoomorfik plastik bezemelerin, günümüze kadar, detaylı olarak incelenmedikleri görülmektedir. Tao-Klarceti mimarisinin bezeme programında, bitkisel kompozisyonlar önemli bir yer tutmaktadır. Bu gelenek bölgedeki en eski Hıristiyanlık anıtlarından (Bağcılar (Opiza), Hamamlı (Dolishana) Manastır Kilisesi) başlayarak Ortaçağ boyunca devam etmiştir. Manastır kiliselerinin cephelerinde, ziyaretçilerin karşısında çok sayıda palmet, rumi ve gülbezek gibi motiflerden oluşan bitkisel bezeme kompozisyonları çıkmaktadır.

Bu bildirimizde, Tao-Klarceti’de bulunup Bagratlı dönemine tarihlenen ve günümüze kadar sağlam gelebilmiş dini mimari yapılardaki bitkisel tezyinat tespit edilmiş; bu yapılar üzerinde yer alan bu bezemelerin önemli görülen örnekleri analiz edilmeye çalışılmıştır.

According to the historical sources, it is observed that in the region that was called Tao-Klarjeti, which was comprised of Artvin, Erzurum, Ardahan, and Kars provinces; East Roman (Byzantium) Empire being in the first place, Iran (Persian and Sassanian), and later Georgian Bagrationi Dynasty (8-14 centuries) dominated over and brought that into view in both architecture and art aspects.  

After the spread of Christianity in the region, cultural structure became evident and monumental constructions built under the reign of Bagrationi survived until today in Tao-Klarjeti. Although it is known from various researches and publications that there are monasteries and churches dating back to Bagrationi era; it is observed that conspicuous vegetal plastic decorations that were genuinely depicted have not been examined in detail until today. Vegetal compositions had an important place in decoration program of Tao-Klarjeti architecture. This tradition had continued thorough the middle age beginning with Christianity monuments (Bağcılar (Opiza), Hamamlı (Dolishana) Monastry Church). Visitors encounter numerous vegetal decorative compositions comprised of motives like palmetto, rumi, or rosette on the façades of the monastery churches.

In this study, the vegetal decorations on religious architectural structures, which could survive until today and date back to Bagrationi era in Tao-Klarjeti, were detected; examples considered important among these decorations on these structures were analyzed.