Sözlü Kültürün Sürekliliği Bağlamında Van İlinde Aşıklar Festivali


Creative Commons License

Çakmak S.

sanat ve insan, sa.5, ss.13-24, 2022 (SSCI)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: sanat ve insan
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Social Sciences Citation Index (SSCI)
  • Sayfa Sayıları: ss.13-24
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yerel kültürün en önemli taşıyıcıları olan âşıklar, günümüzde sayıları azalmakla birlikte etkinlikleri ve etkileme misyonları devam etmektedir. Medya iletişim aygıtlarının çoğalması ve kırsal yörelerde yaygınlaşmasıyla birlikte âşıklar da değişim ve dönüşüme uğramak zorunda kalmıştır. Söylemlerini günün şartlarına göre güncelleyen âşıkların aktarım, üslup ve mekânları, yeni icra ve yaratımlara dönüşmüştür. Sözlü kültür yaratıcılarının mekânsal bağlamda alternatiflerinin çoğalmasıyla birlikte, teknolojinin bu kültür yaratıcılarının geleneksel sunumlarını etkilediği gerçeğinden hareketle Van ilinde Âşıklar Festivalinin gerekliliği ve önemi ortaya çıkmaktadır. Sosyo-kültürel ortamlarının daralmasıyla izleyici ile medya ortamlarında paylaşımda bulunan Âşıklar, elektronik kültür ortamlarında yüz yüze aktarımdaki motivasyonun olmadığı ve bunun da yeniden üretim ve yaratım sürecini olumsuz etkilediğini belirtmişlerdir. Bu çalışma; Van/Erciş bölgesinde yaşamış olan, Ercişli Emrah ekolünü takip eden ve devam ettirmeye çalışan Âşık Ahmet Poyrazoğlu ile Van Aşıklar Festivalinin eksiklikleri ve toplumla daha fazla buluşmasının gerekliliği üzerine yaptığımız online görüşme ile sorularak sorularak oluşturulmuş, festivallere katılımcı gözlemci olarak edindiğimiz bilgiler doğrultusunda hazırlanmıştır. Sonuç olarak âşıklık geleneğinin halk müziği icra yapısına olumlu yönde bir katkı sağladığı ve geleneksel motiflerin sürekliliğini sağladığı belirlenmiştir. Soruların dijital ortamda sorulması ve cevaplar doğrultusunda metnin oluşmasıyla dijital kültürün, netlore kapsamında bir çalışması olarak da bu çalışma önem kazanmaktadır.