Van İli Kaya Düşmesi Duyarlılık Haritasının Oluşturulması ve Afetsellik Açısından Değerlendirilmesi

Mutlu S., Cindioğlu İ., Sağlam Selçuk A.

Afet ve Risk Dergisi, cilt.5, sa.1, ss.270-281, 2022 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 5 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2022
  • Dergi Adı: Afet ve Risk Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.270-281
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Doğa kaynaklı afetler, Van İl genelinde fiziksel, ekonomik, sosyal ve çevresel kayıplara neden olmaktadır. Sadece 2019-2022 yılları arasında deprem, sel, heyelan, çığ ve kaya düşmesi kaynaklı birden fazla afet yaşanmıştır. Bu olaylardan kaya düşmesine etki eden bölgedeki parametreler jeolojik, jeomorfolojik, klimatolojik, deprem ve bitki örtüsüdür. Bu parametrelerden sadece birinin etkin olduğu olaylar yaşandığı gibi her birinin farklı oranlarda etkisi vardır. Bununla birlikte insan hareketliliği ve nüfus artışına bağlı olarak bilinçsiz ve çarpık kentleşme de afet risklerinin artmasına neden olmaktadır. Afet risklerini azaltmak, toplumun ve yaşam çevresinin direnç derecesini arttırmak için tehlikeyi barındıran duyarlı alanların açık bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir. Bu kapsamda Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak Van İli sınırları içerisindeki kaya düşme duyarlılığı ortaya konulmuştur. CBS tabanlı veri olan; kaya düşmesi duyarlılık haritası tehlike ve risk değerlendirmelerine de altlık oluşturacaktır. 

Natural disasters have caused physical, economic, social and environmental problems at Van province. Just during the period between 2019 and 2022, many natural disasters have occurred by earthquakes, floods, landslides, avalanches and rockfalls. Many regional factors effect the rockfall, which is a natural disaster. Rockfall is a natural disaster affected by many regional factors, including geology, geomorphology, climatology, earthquake and vegetation of the region. Generally, only one of these parameters is effective, but there are events in which each of them affects at different rates. Also, unconscious and unplanned urbanization due to human mobility and population growth also causes an increase in disaster risks. In order to reduce disaster risks and increase the level of resilience of the society and the living environment, sensitive areas that harbor danger should be clearly revealed. In this context, rockfall sensitivity within the borders of Van Province has been revealed by using Geographic Information Systems (GIS). Rockfall susceptibility map, which is GIS-based data, will also form the basis for hazard and risk assessments.