Uluslararası Suçun “Yeşil Tonu”: Ekosid Tartışmaları

Creative Commons License

Bayar E., Özer A.

II. International Congress on Economics and Administrative Sciences, Bingöl, Türkiye, 19 - 20 Ocak 2023, ss.341-342

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Bingöl
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.341-342
  • Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Öz

Tarihsel kökeni itibariyle modern bir nosyon olarak ortaya çıkan ekosid kavramının ilk örneğini Vietnam Savaşı oluşturmaktadır. ABD ordusunun Vietnamlılara karşı daha rahat konvansiyonel bir savaş yürütebilmesi adına kullanmış olduğu portakal gazının meydana getirdiği çevresel tahribat cezalandırma mekanizmasını gerekli kılmıştır. Ekoside ilişkin çeşitli mecralarda meydana gelen tartışmalar başlangıçta politik, ardından ise hukuksal bir hal almıştır. Bunun somut tezahürünü ise Stop Ecocide International ve Stop Ecocide Foundation öncülüğünde büyüyen uluslararası hareket oluşturmaktadır. Ekosistemin büyük ölçekli ve sistematik bir şekilde yok edilmesini uluslararası bir suç haline getirme amacı taşıyan hareket üç ortak hedef etrafında birleşmektedir. Söz konusu hedefler ise Uluslararası Ceza Mahkemesi(UCM)’nin temel işlevlerini belirleyen Roma Statüsü’ne beşinci bir uluslararası suç olarak ekosidi dâhil etmek; ekosidin ulusal ve bölgesel düzeyde bir suç olarak tanınmasını sağlamak ve ekosidi suç sayan tüm mevzuatın etkili bir şekilde uygulanmasını takip etmek ve hedeflerle ilgili ya da hedeflere ulaşmada yardımcı olacak tüm eylemleri gerçekleştirmek olarak ortaya çıkmaktadır. Bu hedefler doğrultusunda Haziran 2021’de çok sayıda uluslararası hukukçudan oluşturulan bağımsız heyetin hazırlamış olduğu ortak metinde ekosidin tanımı yapılmış ve Roma Statüsü’nde öngörülen değişiklikle ekosid uluslararası bir suç kategorisine alınmıştır. Şayet ekosid uluslararası bir suç olarak kabul edilirse UCM dahilinde insana zarar vermenin kovuşturma için ön koşul olmadığı tek suç olacaktır. Gezegenin güvenliği, doğal kaynakların kitlesel sömürüsü ve yıkımı ve çevre suçlarının büyük çapta işlenmesi gibi ahlaki gerekçeler ekosidi bir “suç” kategorisine sokulabilirken “uluslararası bir suç” haline getirmesi hâlihazırda mümkün olmamaktadır. Bu bağlamda çalışmanın temel amacı UCM kapsamında ekosidin uluslararası bir suç olarak ele alınmasının önündeki engelleri tartışmaktır. Anahtar Kelimeler: Ekosid, Roma Statüsü, Uluslararası Ceza Mahkemesi, Suç, Uluslararası suç Jel Kodları: J53, J50.

Abstract

The Vietnam War is the first example of the concept of ecoside, which emerged as a modern notion due to its historical origin. The environmental damage caused by the orange gas used by the US army in order to conduct a more advantageous conventional war against the Vietnamese necessitated the punishment mechanism. Discussions on the ecoside that took place on various platforms initially became political and then legal. The concrete reflection of this is the growing international movement under the leadership of Stop Ecocide International and Stop Ecocide Foundation. The movement, which aims to make the large-scale and systematic destruction of the ecosystem an international crime, unites around three common goals. The relevant targets are: Include ecocide as a fifth international crime in the Rome Statute, which sets out the essential functions of the International Criminal Court (ICC); to ensure that ecocide is recognized as a crime at the national and regional level; to monitor the effective implementation of all legislation criminalizing ecocide and to take all actions related to or assisting in achieving the objectives. Accordingly the definition of ecocide was made in the joint text prepared by the independent committee composed of many international lawyers in June 2021. In addition, with the amendment foreseen in the Rome Statute in the relevant text, ecoside has been included in the category of an international crime. If ecocide is recognized as an international crime, it will be the only crime under the ICC where harming human beings is not a prerequisite for prosecution. Moral Justification such as safety of the planet, mass exploitation and destruction of natural resources and environmental criminality on a massive scale include ecocide in a “crime”. However, it is currently not possible for these reasons to make ecocide an "international crime". In this context, the main purpose of the study is to discuss the obstacles to the acceptance of ecocide as an international crime within the scope of the ICC. Keywords: Ecoside, Rome Statute, International Criminal Court, Crime, International crime Jel Codes: J53, J50.