Akademik Veri Yönetim Sistemi
Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sa.30, ss.443-456, 2022 (Hakemli Dergi)
Edebiyatın toplumdaki yeri hakkında günümüze kadar pek çok görüş paylaşılmıştır. Bu görüşlerin büyük bir kısmı edebiyatın toplumun aynası olduğu yönündedir. Biçimci edebiyat akımı ise edebiyatın amacının edebîlik olduğunu savunur. 1900'lü yıllara dayanan edebiyat anlayışına karşı bir isyan olarak kabul edilir. Bunun yerine edebi eserin metin odaklı olarak incelenmesi önerilmektedir. Ayrıca Biçimciler, eserin dilinin sosyolojik, psikolojik, dini, ekonomik gibi alanların gözden geçirilmesinden ziyade edebî unsurları açısından incelenmesi gerektiğini savunmuşlardır. Kendilerinden önceki ve sonraki akademik teoriler tarafından bu konularda eleştirilmiştir. Dile yaklaşımları Saussure'e dayanmaktadır. Birçok teorisyenin görüşlerini birleştirerek metin odaklı edebî çalışmalar yapmışlardır. Biçimcilik genellikle resmi veya yasal yazışmalarla karıştırılır. Biçimci eleştirinin resmi ve hukuki yazışmalarla ilişkilendirilmesinin nedeni dilbilimdir. Ancak etimolojik olarak formalizm, formalite ile değil, form ile ilgili bir kelimedir. Bu bağlamda dönemin edebî anlayışına bir başkaldırı olarak değerlendirilen Biçimciliği incelemek değerlidir. Ayrıca formalizmin farklı boyutları vardır. Biçimcilik, hem şiirde hem de nesirde farklı tekniklerle uygulanan bir eleştiridir. Bu çalışma, biçimci eleştirinin ne olduğu, şiir ve düzyazıya nasıl uygulandığı ve kimlerin eleştirdiği gibi sorulara yanıt aramaktadır. Çalışmanın sonunda, Biçimci eleştiri hakkında okuyucu düzeyinde bilgi sahibi olunması beklenmektedir.
Anahtar kelimeler: Eleştiri, Syuzhet, Fabula, Uyak, Biçim